Poezi nga Liman Zogaj.

Liman Zogaj.

Liman Zogaj lindi më 1960 në fshatin Lladroc të Kosovës. Mësimet e para i mori në fshatin e lindjes, ndërsa shkollën e mesme - Drejtimi biologji-kimi, e mbaroi në Ferizaj. Ka studiuar letërsinë dhe gjuhën shqipe në Fakultetin filologjik në Universitetin e Kosovës në Prishtinë.

Me krijimtari letrare filloi të merret që nga shkolla e mesme, duke i botuar krijimet e tij në “Rilindja”,”Bota e Re”, “Zëri i Rinisë”, si dhe në faqet e gazetave dhe revistave të tjera. Poashtu ka botuar shkrime poetike edhe në revistat e gazetat e kohës në Shkup, Shqipëri, etj.

Liman Zogaj shkruan: poezi, pjesë teatrale, por merret edhe me gazetari dhe regji. Tekstet teatrale dhe regjit e bëra nga ky krijues janë interpretuar dhe janë shpërblyer në festivale serioze teatrale në Kosovë.

Që nga viti 1983 jeton, punon dhe krijon në Gjermani, ku ka themeluar dhe ka udhëhequr vatra kulturore të mërgimtarëve tanë në: Shvelm, Enepetal dhe Essen, për ta begatuar jetën kulturore për shqiptarët e mërguar. Tani është viti i katërt që Liman Zogaj aktron në Teatrin Gjerman në Essen.

Krijimet poetike të tij janë prezantuar në antologjinë poetike ”Metafora e arratisur” e botuar në Tiranë më 2003, si dhe në antologjinë “Asht e gjak Arbërie”, botuar në Gjermani në vitin 2007.

Liman Zogaj deri tash ka botuar librin me poezi “Kosovë nuk ta mora diellin”, Tiranë më 2007.

Përmbledhja poetike “Shtigjet e dritës” është libri i dytë i këtij autori.

TRUNGU ME PESË DEGË

Lulen e këputur
E kanë hedhë në lumë
Ajo nëpër valë
Nëpër dallgë dhe unë

Lulja në lumin e ngrirë
Unë i tharë në erë
Ajo me blerim të vyshkur
Unë pa stinën pranverë

Lulja e këputur
Nëpër dallgë e valë
Trungu im i prerë
Në pesë degë i ndarë

DUA TË VDES

Pa dritë
Edhe tek ti
Edhe tek unë,
Pa ujë
Edhe krojet, edhe gurrat
E loti bëhet lumë.

Pa jetë
Edhe mbi gërmadhat e kullës
Edhe në të ziun kurbet
E loti akull në qepalla
E loti bëhet det.

Sonte kërkonim vdekjen
Edhe Ti, edhe Unë
Le të vdesim duke pritur Dritën
E dhembja le të bëhet furtunë.
Të vdesim duke buzëqeshur
E jo duke qarë
Vetëm atje ku i lamë Djepat
Të kemi edhe varr.

UNË DHE VASHA

Unë e shikoja qiellin
Unë të shikoja ty
Ti më puthe në ballë
Unë të putha në sy

Kur uleshim mes lulesh
E dorën ma vije mbi dorë
Fytyra jote skuqej si zjarri
E unë si guri nen borë

Ato flokë valë-valë
Në dorë t´i mora njiherë
Kujtova se më zuri dielli
Mú duk se zura ylber.

E KAM NJË ATDHE

E kam një shtëpi
Një shtëpi prej guri
Nga zjarri kur u dogj
Lindi prapë Flamuri

E kam një kala
Një kala prej shkëmbi
As shkrumbi as hiri
Nuk e luajnë vendi.

E kam një fole
Për zogjtë shtegtarë
Në Lladrocin rrëzë Dielli
Lule dhe behar.

E kam një Atdhe
Mbështjellë me liri
E kam një Atdhe
Atdheun tim Shqipërinë.

VASHA SY SHKRUAR

Bari me dele isha
Syshkruara u turbullonte lumin
Qengjave të etur
Prita e prita

Kur u kthjell uji
E pashë buzëqeshjen e saj
Nëpër rrjedhën e gurrës.
Shkova te Kroi i Gurit

Edhe aty buzëqeshja e saj
Më tha m´i mbaj gërshetat
Sepse dua të pi ujë
Kur ia shtrëngova me duar

M’u duk se zura ylberin.
Atëherë u turbullua
Edhe Kroi i Gurit
Djalo, më tha
Pije lotin tim të kthjelltë
Që ta shuash etjen

BËHEM FOTOSINTEZË DRITE

Kur të zë cunami i detit
Më thirr
Se bëhem digë prej guri
Mos të herrin furtunat.
Kur ke dhimbje
Bëhem loti yt
Në gjethet e trëndafilit
Fotosintezë drite bëhem
Kur të vriten gazi edhe loti
Më thirr të ta pushoj dhimbjen
Të ta shëroj harenë e djegur

DY KËNGË A DY LOT

Dy këngë
Për zogun në kafaz
Dy lule
Për vashën
Për gjergjefin e saj
Dy dhimbje
Për ty
Në burgun e pa thurur.
Dy mallkime
Për farën e keqe
Dy buzëqeshje
Për fillimin e dashurisë
Dy këngë
Shumë këngë
Asnjë pikë loti

UNË DASHUROVA

Cilën poezi t’ia them të dashurës
Nuk mund të digjem
Përditë për të si qiri i Naimit
Poetët e këtij shekulli
Me ngrohje globale
Shkruajnë për ata që s’vdiqën
E vashave u japin lule
Nëse i gjej poetët
Do t’u mësoj një elegji
Për pavdekësinë e dashurisë
Që të mos vajtojnë kurrë
Që të mos vdesin kurrë

MË AFËR DIELLIT

A po nisemi
Në fundin e deti të shterur
Aty do t’i shohim
Mëkatet e thella te botës
A po nisemi
Deri në majat e Mont Everesit
Sa më afër diellit
Të kemi më shumë dritë

VASHA ME GËRSHETA

Kur i lidh flokët gërsheta
Më duket se ylberi zbriti
Në sytë e mi të etur.
Nëpër fushën me lule
Më dukesh balerinë
Në skenën e blertë
Dashuri tinëzare.
Nëse ik përtej detit
Me varkën time të thyer
Do t’i mundim valët
Me këngën kurorë dashuri

E DASHUR S’ PO TA GJEJ AS VARRIN

Nuk jam Ago Ymeri
Me nishane në krah
Jam djegur zjarreve
Edhe sytë e dritës i fali
Ta ruaj dashurinë
Për ty.
Nuk jam Bestari
Që m’i trembe gjarpinjtë nga plagët
Ta dhashë besën se kthehem
Por u bëra darkë e dreqit
Dhe humba skutave
Derisa i mblodha për ty
Do lulebore.
Me nishane e shputa
Të djegura u ktheva për ty
Por s’po ta gjej as varrin
E dashur
Te guri i ndarjes
Ndez kandila drite në erë
Të ma bëjnë
Pak dritë të syve
Për kthimin
E unë prapë
Erdha nëpër terr
Me hartën e grisur
Pëllëmbë për pëllëmbë
Të kërkova në çdo skutë
Kur e gjeta varrin tënd
T’i lashë do lule të bardha.

EJA

Eja
Nëpër tymin
E shpirtit tim që kallet
E ma lidh plagën
Me një gjethe trëndafili.

Eja
Edhe nëse jam e vdekur
E harruar
Zemra- zemrës i flet
Në emër të dashurisë

Eja
Edhe nëse nuk më njeh
Të plagosur nga vetmia
Në shtratin tim të dhimbjeve.
Kur dola bregut të lumit
Portreti yt
Ishte bërë pikturë në valë

DY

Dy
Këngë
Për zogun
Në kafazin prej hekuri.

Dy
Lule
Për vashat e malësisë
Në vegjë kur tjerrin dashurinë

Dy lot
Për ty
Në burgun e ndryshkur.

Dy këngë
Dy lule
Dy lot
Për ty malësore
Që ik me buzëqeshjen e kallur
Për mua që presë
E qaj për ty

VETMI

Kur të pashë
As s’të thirra në emër
As s’më shikove në sy
E kishe pas shaluar atin pa fre

Unë ika
Dola pas shkëmbit
Për ta kërkuar
Humbjen time shkretëtirës

PA TY

Pa ty
Kënga e zogut
Më duket vaj kukuvajke
Shpirti sa nuk pëlcet në heshtje
Yjet duken si plagë të përgjakura.
Vullkan në shpirtra
Magma e kallur shpërtheu
E unë
Një copë guri në shkretëtirë.
Nuk e di
Me cilën ngjyrë
Ta ngjyrosi vetminë.
Të kërkova
Te Drini i Bardhë
Në ujin e tij si loti
Shpirti i vrarë nga dhimbja
M’u bë dallgë
Herë Zogë
Herë qyqe rremi
Duke pritur
Të ktheheshe nga harrimi

UNË E TI

Në teatër
Shfaqej tragjedia e Trojës
Unë dhe Helena
Veshur me vello prej tymi.
Spektatorët vinin
Me nga një lule në duar
Varret prej hirit t’i mbulojnë
Me blerimin e kallur
Nuk e di pse
Në aktin e parë
Vritem unë
Në aktin e fundit
Ringjallet Helena.
Zjarre
Pak hi nga ti
Pak shkrumb nga unë
Portret prej flake Troja.

SONTE

Në pentagramin
E Himnit të Flamurit
Notat e krenarisë
Heqin vallen e re.

Sa e gjatë
Nata dhe terri
Nëpër dritë
Më mirë
Shihemi sy më sy

TRE KANDILAT E NDEZUR

Kur niset mërgimtari
Në Lëndinën e Lotëve
E puth një gur
Dhe ndez kandilin e parë

Kur nëpër valë deti
Dridhet varka e lundrimit
Në rrashtën e guacës së djegur
Ndez kandilin e dytë

Kur i thonë mbahu
I mërzitur ofshan tri herë
Dhe ndez kandilin e tretë
Kur niset mërgimtari

E kujton kthimin
Me lindjen e diellit të ri

DHIMBJET E PËRFLAKURA

Në shpirtrat e trazuar
Thyhen epruvetat e dhimbjeve
Dhe aty luhet
Himni i jetës pa lot
Diku në teatrin e vjetër
Luhet premiera e tragjedisë
Mos u tremb
Nëse përgjaken aktorët
Që në aktin e parë

SHPIRTI I DJEGUR


Ka kohë që eci
Buzë lumenjve të shterur
Jam shtangur nëpër
Udhët me kalldrëme të shembura
Rajna bën zhurmë
Dallgët trembin peshqit
Te Drin i Bardhë i lava sytë
Në Detin e Zi varka mu bë copë-copë
Shpirtit të djegur edhe përtej brigjeve
I dëgjohen klithmat

DALLGË

I trazuar
Liqeni i Prespës,
Desha dallgët
T’ia thyej me supe.
Nëpër fushat plot lule
Nisa lojën me flutura
U bëra pelin
Dhimbja në fytyrë
Ma skaliti pikëllimin.
Kur të bashkohemi
Ti nga Lagja e Gurit
Unë nga Bregu i Diellit
Rritemi duke u shikuar në sy

DYLUFTIM ME DJALLIN

Sa shumë ke lëpirë
Pjata të xhelatëve
E sot
Në udhën me gurë
Rave në gjunjë
Tradhtinë e pagëzove gabim
Herë me kokë në dhe
Herë me duar për mëshirë
Të shikova si langoin e zgjebosur
Ta shava djepin e pragun
Dhe si me inat buzëqesha
Unë eca në udhën e dritës
Ti mbete qen bir qeni.

TOKË E QIELL ME EMËR

Shqipëri
Tokë e qiell e det.
Orkestër
Me daulle në Çamëri
Me lahutë në Vlorë
Me kavall në Guci
Me dirigjent në Prizren
Me solist në Tetovë
Me flamur rreth e rrotull planetit
Aty ku bukës i thonë bukë
E ujit ujë
Denbabaden është Iliri
Mbuluar me prush betejash.

TRISHTIM

Kur e preve në besë
Të zuri trishtimi
U verbove në të dy sytë
Kur e vrave
Dashurinë e fshatares
T’u shter zëri
Me duar nuk flitet
Të paska zënë trishtimi
Kurrë mos thyej besë
E paguan me dritën e syve.