Frederik Rreshpja...

Barbaret

Barbaret iken. Po nga vane? Askush nuk i pa.
Asnjeri nuk e di nga shkuan.
Mirepo barbaret ishin.
Te vraret jane aty, por barbare, thone, nuk ka patur kurre.

Po kuja e atij mengjesi me te renet mes xhadese?
Kur erdhi nata, nje hene e trishtuar
ne llambadhen e saj mblidhte shpirtrat ne ajer.
Tymi i zi mbi uzinat dhe fshatrat e shkaterruara,
mijera rrenime barbaresh.
E megjithate, thone, barbare nuk ka patur kurre.

Atehere pame njeri-tjetrin ne sy
dhe e kuptuam qe barbaret ishim vete.
Ah, prandaj asnjeri nuk e diti nga shkuan barbaret?!

Mirepo barbaret ishin, ose, te pakten duheshin shpikur.

Partitshmeria

Neper portat e partive rrine komunistet e djeshem,
me mesojne mua kush eshte Marksi.
Neper emblemat aty-ketu,
bronxi i thyer i Enverit shfaqet.

Komunistet e djeshem me tituj
te fituar ne luften e klasave,
me mesojne mua c'do te thote disidence,
me mesojne mua c'jane prangat.

Komunistet e djeshem, telefonat e djeshem,
veturat e djeshme lyer me boje.
Kaloj para portave te partive i menduar,
me buken e dites ne dore.

Lideret

"Qe 60 vjet nuk ka asnje stine te re", - thane luanet,
dhe fjeten perseri me mendimin
qe dikush po i skalit ne mermerin e qiellit.

Luane te degjeneruar dhe fals,
me tru sa nje zog debore,
pas tri ditesh zene dhe ulerijne,
aq sa zgjat dhe zemerimi i Driteroit.

Hosana! O horra butaforike,
kendoj lavdine tuaj te pjerdhur.

Juda

Kur nxori dosjet, ne prisnim ate: shpaten,
shamine e Desdemones ose asprat.
Alo, Troja?
Rri ne tere kolltuket si Ulisi ne barkun e kalit.

C'eshte ky njeri i pavdekshem si Krishti?
Nuk ka per t'u kryqezuar kurre ky njeri?

Profetet e rreme

Dhe kemi qene tmerresisht te persekutuar,
dhe jemi biblike me biografi te mire.

Mjere ju po i besuat cdo te kryqezuari!

Dhe vetem ne mund t'u cojme ne parajse.
N.q.s. s'na besoni, ne mund te marrim edhe masa,
injorantet e dreqit!
Amen!

Skllavi i maureve

Te mallkuarit e reres fshine thikat
dhe iken me turbanet tere gjak.

Shtrire si perendia i shkretetires,
une jam zezaku i bukur
i komunizmes.
Era vuri pellembet dhe zuri vajin
mbi koken time qe Zoti e gdhendi me hir.

E fundit erdhi vdekja dhe me hoqi prangat:
Tani, o njeri, je i lire!

Tutje prisnin lideret demo-socialiste:
Tani erdhi ora te vdes perseri, mendova.

Aspekt

Natyrisht, gjakataret koha i le pas dore.

Vijne Homeret dhe luftojne me njeri-tjetrin.
Pandehin se vriten per lavdine e Iliadave.

Nena

Ka filluar te plaket nena.
Fytyra e saj po mbulohet me rrudha.
Po mbulohet me nje pleqeri te bukur.
C'eshte keshtu kjo rrjete qe hedh koha mbi nenen time?

Dhe duart qe me mbanin mua, tani jane renduar.
Po s'ka gje. Nga shpirti i saj
zgjaten duar te tjera qe me mbajne pezull.

Ecen ngadale neper dhome.
Nganjehere me pyet per librat qe po shkruaj,
por s'me ka pyetur kurre pse s'kam shkruar gje per te.

Se nena di:
Fjalen e pare ne kete bote ia kam thene asaj.
Dhe fjalen e fundit ne kete bote asaj do t'ia them.

Dhembje

Ngjitet malli neper rrenje dhe behet lule.
O druri i qershise qe te mbolli nena ime,
une jam vellai yt!
Te dy me duart e saj na perkundi ajo:
Rritu, rritu o biri im!
Rritu, rritu o druri i qershise!

Eh, nena ime nga njera klase tek tjetra:
-Bir jane zemeruar perendite.
Sa mire kur ishit te vegjel
dhe i faleshit tok Shen Merise.

Perkund era pikellimin e luleve,
a ndoshta duart e nenes vizatuar ne ere.
Rritu, rritu druri i qershise!
Une s'kam per te lulezuar me...

Kenga e fundit

Me rri nen yjet me shpaten e ndarjes ne dore;
A mos valle kerkon t'a vrasesh kete nate?

Shkoi dhe marsi i kesaj nate!
Jo, ne kete bote nuk do kete me mars.

Me rri me shpaten e luftes se klasave ne dore.
Nata e prere ra tek kembet e mija,
dhe shpirti i henes kullon yje si teh celiku.

Pranvera qe rron mbi shelgjet,
vdes dhe shnderrohet ne vjeshte.

Duke ecur

Duke ecur ne ajer, atehere kur vdesin ngjyrat
mbi gjunjet e muzgut;
Duke ecur mbi rete atehere kur vdesin shirat,
duke ecur mbi ujra kur vdes anija e bardhe,
ngarkuar me tere trishtimin e botes,
dite e nate si cifuti i shkretetires...

Duke ecur, stapin e harrova tek nje mjegull,
apo ne kopshtin e femijerise,
ku barisnin te vdekurit dhe ngrohnin duart
mbi flaket e trendafilave.

Ishte nje kohe kur pranvera vinte vetem per mua,
por duke ecur e ecur trendafilat u vyshken;
Tani ka kohe qe pranvera nuk vjen me.

Duke ecur e duke ecur,
kam per te arritur atje prej nga u nisa,
me shenjat e gozhdeve ne duar;
O Zot, c'qe ky vrapim i cmendur ne ate planet te larget,
mbushur me pretoret komuniste?

Nenes

Nena ime, ti dhembje e pashuar,
ka kaq vjet qe rri ne dhe te zi;
Edhe yt bir, sic duket, se shpejti,
do t'a lere kete bote, nene, e di.

S'me vjen keq qe iki keshtu,
se asnjehere i lumtur s'kam qene,
vec ne pyjet ku xhindet vallezojne
rreth drureve te galvanizuar me hene.

Shkoj te lumi ku qajne ciganet
per rerat e largeta me drite.
Por perse dreqin jam gatuar keshtu,
te grindem me te tera qeverite?

Nene, nuk kam qene ne faltore kaq vjet,
por do t'i lutem Shen Merise per ty;
Eh, mundet qe dhe mua ndokush
do ma gdhendi mbi krye nje kryq.

Vendlindja e nenes

Atje hena ngre shkalle drite mbi gremina.
Atje ngjitet zemra ime,
bere prej druri te lahutes.

Atje kam nje dege lisi,
torben e kengeve te mia.
Stapi ne udhe me humbi
dhe lulezoi prane nje perroi.

Pashe feminine e nenes sime
ruajtur ne pasqyrime krojesh,
kenget e rinise se saj,
shnderruar tashme ne ere.

Elegji per nenen

Nje avion iken tutje permes mjegullave,
si fatkeq i perzene nga selia e dritave.
Ah, ku ke rene keshtu, ku je tretur?
Ka mbire bari nga syte e tu,
ka mbire bari nga zeri yt.

Nga kodrat po vjen nata duke u lutur per ty.
Eshte koha kur hijet bien me gju,
e ti rrin aty nen toke,
te mermer' i rrezuar i perendive...

Tani qe ti nuk je, dafina nuk gjelberon me,
vetem zeri im i djalerise jehon mbi gjethet e verdha,
e dafina vendos kurora mbi lavdine e muzgut.

Ishte nje bote e tere kur ishe ti,
por erdhi kjo vetmi e madhe qe fshin gjithcka;
Tani vetem ne horizont
bejne kryq vetetimat dhe nxjerrin thikat.

Ah, ku ke rene keshtu, ku je tretur!
Nene, nene, do te vijne deborat,
do te bien mbi barin qe ka mbire nga zeri yt...

Kjo pranvere

Eja me mua ne kopesht.
Tani qe dimri iku dhe tere deborerat kane rene,
nga druret zbresin ca statuja ajri
dhe celin syte e luleve qe flene.

Por tani qe nena nuk eshte,
hapen dyert e hijeve e dalin perendite ilire,
me turite e prera nga mjegullat e lashta...
E trendafilat jane mbyllur ne pikellimin e vet.

Eja te dalim ne kopesht,
por nena nuk eshte me!

Zemra ime

Ne asnje dore te botes nuk me ze gjumi.
Isha mesuar me koken ne duart e tua.
E ke ditur qe kam dicka nga deti;
Breg me breg dhe gjumi nuk me ze.

Dua te shtrihem dhe te vdes,
po vjen ti dhe nga balta me ngre.

Kur male te tera dot s'na ndane,
si do ndajne dy grushta dhe?
Ah, isha mesuar me koken ne duart e tua,
tani dhe brigjet me gjumi nuk i ze.

Epitaf

Imezonje, si do ja dal pa ty ne kete bote,
i mallkuar me pavdekesi,
si patriarket e merzitshem biblike?

Duhet t'i kesh parasysh disa gjera,
tani qe nuk je me!

Rivarrimet

Djem te rinj, te zjarrte,
qe i lane puthjet e para pergjysem.

Femije qe s'do lozin me kurre ne perendim;
Do ndrrohen stinet ne Kosove e ata s'do jene.

Pleq qe s'do prehen me te pragu,
megjithese nuset hutohen, ua pjekin kafene cdo mengjes.

Tani jane te vdekur. Aty poshte, te balta.
Sillen ne brinje.
Kryqeterthor ne amfiteatrin e maleve,
a ne nje pllaje te pjerret kohe.

Zot i madh! Po rivarrosim te vdekurit tane,
dhe na fal qe jemi te mbushur me urrejtje;
Dhe po te duash mos na fal o Zot,
dhe mos na jep parajsen, por na ler ne dheun tone, amen!

Det

Hena iken neper mjegulla
si varka e dhimbjes sime.
Endrra ime per ishujt e kalter,
neper dhimbje, neper hene!

Gdhenda ne breg te detit pikellimin tim.
Vijne dallget e behen lote,
si lotet e miteve te statuja ime.

Testament

Qe femije e kam kuptuar se kisha lindur
i mallkuar me art.
Gjerat i shihja ndryshe:
Neper shirat e vdekur
peshqit fluturonin drejt cerdheve, te yjet.
Ne vend te bores binin zogj ne cdo dru.
Era si keter brente deget.
Qante mbi mua nena, shenmeria ime. Ave nena ime!
Mos e paste njeri kete fat!

Kam dashuruar nje Aferdite ne Olimpin e trendafilave.
Pastaj erdhe ti tere ikje.
Me vone vije vetem neper endrra, si perendite ilire.
Keshtu iku dhe rinia, filigrami i djalerise,
i mallkuar me art.
Mos e paste njeri kete fat!

Tani qe po vdes enderroj vetem nje kryq te koka,
dhe te harrohem, se nuk dua qe edhe pas vdekjes
te me ndjeke mallkimi i artit.
Mos e paste njeri kete fat!

Po kur te vdes, portreti im ka per t'u shfaqur neper gjethe,
Se une kam patur miqesi me cdo dru.
Ne stinen kur bien gjethet
do te bien edhe syte e mi.
Tani e tutje shirat do te jene lotet e mi.
Mos e paste njeri kete fat!

Kantik

Erdhi debora, mbuloi gjithe stinet,
si ne diten e pare te botes.
Erdhi dhe mbuloi ditet e mia.

Pikon hena. Druret e zhveshur dimerore,
me kembe si anijethyerit ne funddet.
Parajsa e drureve te vdekur, pranvera,
vjen, por mua nuk me gjen.

O Zot! Me ke mallkuar me dimer pa asnje arsye.
Keqdashjen tende nuk e kuptoj.

Hene s'ka

Bie nje gjethe tere vjeshte,
a nje dridhje muzgu;
Bie alarmi i shirave, rrezohen udhet e zogjve,
dhe hena projekton profilin tim ne xham.
Keshtu do te iki, vizatuar nga hena.

Do desha te shkoja ne hene,
per te kujtuar pikellimet e rinise.
Nga larg, me mall, do veshtroj Token,
shtepine ku u deshem dhe u grindem perjetesisht.

Por, zemra ime, hena nuk egziston,
qe diten qe u shfaqe ti.

Soditje

Sodis demokracine e zogjve:
Te drejten e qendrimit ne cdo peme e kudo neper korridoret e ajrit,
te drejten e te qenit i bukur dhe i respektuar,
dhe shume te drejta te tjera qe njerezit nuk i kane shpikur ende.

Natyra i ka bere gjerat persembari,
por Zoti, me meshiren e tij, i prish cdo dite.

Eshte nje zog

Eshte nje zog qe vajton dit' e nate,
fshehur te shtepia e gjetheve.
Si na erdhi kjo stine me emrin harrim!
Si na erdhi kjo stine me emrin dimer!

U shtuan yjet ne pellembet e mia
dhe syte e tu u bene dimer.
E kam ditur c'braktisje me pret,
moti ky zog ma ka thene.

Do te behem vjeshte e do te shkoj
te vdes tek shtepia e gjetheve.
Shtepia e gjetheve kycur me hene.
O Zot! Nuk kam as ku te vdes...

Por mua asnje vdekje nuk me ze

Perendimi si vrases me thika nder duar,
neper dhimbje, neper hene.
Tere jeta ime, si keto ujra nen thika;
Por mua asnje vdekje nuk me ze.