Frederik Rreshpja...

Kthehu (1)

Ngado qe sillem, pikellimi eshte aty te porta
dhe prapeson shpirtrat.

Te dritarja nje shi i huaj, i verber, pa zhurme.
Mbase jane shirat qe kane rene dikur,
mbase jane kufomat e shirave:
Cdo gje eshte e trishtuar sonte.

U beme te huaj

U beme te huaj per njeri-tjetrin.
Po iki, dhe me humbje perseri.
Lamtumire, o Ksanti i kesaj dite!
Troja ime eshte ky perendim qe digjet.

Lamtumire Troja ime e pafat!
Tani i perkas nje bote moderne.
Ndofta diku nje i verber madheshtor
ka per t'a kenduar tere kete urrejtje.

Pra po iki, por me humbje perseri.
Dhe per ty do te behem i huaj.
E verbra madheshtore me syze Hong Kongu,
beje nje Iliade per mua!

Te pres

Bilbil qe rri zgjuar ne pyllin me pisha,
pres e pres te dritarja e zerit tend
qe celet ne muzg.

Tutje shtrihet hena,
mbi nje bote te mbushur me mungesen tende.
Pres dhe zemra me dhemb,
te dritarja e zerit tend,
ne kete muzg xhamthyer.

O shteg i gjelber! Po perse valle,
tere kjo pritje nxorri thiken kunder meje?

Rri sonte te une!

Hena mbi lume vizaton
nje ure per endrrat e yjeve;
Reja gri, si mall i harruar,
ve kryet mbi duart e pyjeve.

Ti erdhe neper udhen e henes,
celi gonxhe edhe pragu i portes.

Rri sonte te une,
sa te behen trendafilat e drureve te vdekur!

Lerme te vij me ty

Ne fushe ecin ciganet dhe mbi supe
daullet u varen si kufoma,
ku shpirtrat e shkretetires
s'kane per t'u zgjuar kurre.

Nga cerdhja e shiut fluturoi
kenga e reve tere gjeme.

Lerme te vij me ty!
Ky eshte muzgu im i fundit.
Une vij tek ti te vdes, s'e ke kuptuar?

Me duhet te vdes dhe me duhet pastaj
te shperndaj gjakun tim mbi trendafilat.

Kujtimi yt

Hena po shuhet ne pellembet e gjetheve
dhe trendafilat vdesin ne muzg.
Fusha ul supin te era,
por mua vetmia me pret te porta, egersuar.

Ulerin vetmia te porta, ulerin
dhe iken neper dhembje, trembur, ti.

Keshtu, gjithmone, ardhja jote eshte tere ikje
dhe une ndiej mbi gjoks sikur me kalon nje tren.

Hena e shqyer ne dhembet e vetmise
cirret si egersire te porta.
Ylli i fatit tim lotoi ne dritare,
ku shkon, ku shkon, cfare te thirri keshtu?

Ndjese

Me mbeti pa thene ajo fjale.
Ndoshta shkallet e kesaj nate, deri te Hena,
do t'i ngjisnim dore per dore.

Tani te Hena shkoj i vetem.

Askush s'do te na shohe dore per dore.
Dhe vetem, per nje fjale te pathene!

Rri e rri

Ylli i mbremjes,
ti me kengen tende ne kafazin e muzgut,
me kujton syte e saj,
ne ngjyren e detit kur ikin anijet.

Rri e rri, druri i pritjes celi gjethe;
Zogjte e trishtimit dalin te dyert e cerdheve.

Druri i pritjes u vesh me vjeshte;
Rrufete u bien kambanave,
ne ajrin e ngjyer me mbremje.

Druri i pritjes u be dimer;
Celi debora lule te era.

Vetem tani qe u sosen stinet
e kam kuptuar qe dashuria ime s'te sjell me ne kete bote;
Megjitheate, cdo dite ngre ura e rruge.

Udha e liqenit

Une kam kaq nevoje per ty:
me shume se ky liqen per perrenjte!
Se dora ime nuk ra rastesisht mbi supin tend,
si bien duart e shelgjeve te reja mbi supet e valeve.

Dhe ne qofte se ndonjehere iken (mos e thuaj!),
ashtu si ikin e nderrojne drejtim perrenjte (ah, mos e thuaj!),
diku ne brigjet e shpirtit tim do kumboje
kenga e lashte popullore e liqeneve te thare,

duke imagjinuar ardhjen tende, si nder legjenda,
ne formen e shiut ose ne formen e veses,
mbi reren e oreve, bile mbi vite te tera:
se dora ime nuk ra rastesisht mbi supin tend,
si bien duart e shelgjeve te reja mbi supet e valeve!

Pres

Keshtu cdo nate te pres ty, si skllav;
Rri e veshtroj yjet si ngrejne statuja
mbi pirgjet e keshtjellave qe vizatojne erresiren.

Keshtu cdo nate zbresin nga druret perendite ilire,
me tunikat e prera nga mjegullat e lashta
dhe lulekambanat si per mort tingellojne.

Dhe eshte nje zog i zi qe mallkon,
me zerin e baladave te pergjakura.

Keshtu cdo nate vjen verdalle neper kopesht nje hije,
me nje qiri prej hene ne dore.

Por, ah! Kur te vish ti,
une do te jem tretur neper keshtjellat e ftohta,
qe vizatuan egersisht erresirat.

Peisazh vjeshte

C'u merzite ti se do iki une,
c'u merzite ti se verdhuan gjethet!
Ja, diademen e vjeshtes do t'a nxjerr nga pellgu,
ne korien e arte si garderobe mbreti.

Po te le keshtu, ne kete vjeshte...
Se kete ndarje kam ruajtur per ty.
Ti e ke ditur qe une tek stinet kam shtepine,
ti e ke ditur qe une edhe pak behem dimer.

Se vjen nje kohe e kjo nate behet rere;
Eh, rere dhe plazh i zi!
Kali i erresires me krifen prej shiu
hingellin rrotull ne hapesire.

Se ikin patat shtegetare prej telajos se Van Gogut,
se ngrijne akull pellgjet e vdesin,
se vijne ererat e rrembejne gjithcka,
ne korien e arte si garderobe mbreti

Peisazhet e nates

Zhduken druret me folé e me gjethe
dhe luleve u rrezohen ngjyrat;
Nata gdhend ne ajer statujat e hijeve.

Eja ti, tere drite si dashuria!
Hidh ngjyra mbi lulet,
ver rregull mbi peisazhet e botes.

Nese nuk vjen,
do te tretem neper keshtjellat e ftohta,
vizatuar brutalisht nga nata,
sepse mengjesi nuk vjen asnjehere.

Për një vjollcë

Çeli vjollca e vogël mbi gurishte
si një ylber mbi planete të panjohura

Kështu kam ëndërruar edhe unë dikur
të bëhem ylber mbi akuafortën e kohës vizatuar egër
po tërë ato që thashë
u tretën në kujtesën e palexueshme të ajrit.

Druri i portes

Lulezoi druri i portes se vjeter.
Ah, druri i vdekur celi lule!
Ti keputi dhe me to bej kurore,
per mua qe te prita deri ne vdekje.

Pashe ngjyren e gjakut dhe... lot,
qe celen ne te tera gjerat prej druri.
E kuptova qe thika e pritjes me preu
ne brinje, kur cela gjethe si palmat.

Te prita, te prita...
Derisa celen kameliet e mortjes te porta.
Ti mblidhi dhe me bej nje kurore,
mua, qe deri ne vdekje te prita.

Vdekja e Lores

Rri ne muzg sikur te jane rrezuar koherat persiper,
gati per perjetesi.
Nuk me flet. I ke premtuar vdekjes, e kuptoj.

Por ti ne kete bote erdhe per mua, jo per qiejte.
Kemi qene perhere bashke, qe te rinj,
dhe tani me le!

Mua me trishtojne stinet. Ti e ke ditur,
dhe me boten me ndan nje udhe me kilometra vetmi.

Kemi thene gjera qe s'kane per t'u kuptuar kurre.
Kemi ecur ne tere shekujt, para piramidave.
Emrat tane kane qene gdhendur
edhe kur nuk kishim shkembinj.

Por keto s'kane per t'u perseritur me kurre.
Si ungjijte.

Te dy kemi qene gjithmone te bukur, por ti tani,
je akoma me e bukur, keshtu, me pak vdekje ne sy.

Gjithmone

Eshte gjithmone nje trendafil,
ndoshta edhe prej reje,
ose i bere nga zeri im.

Eshte gjithmone nje yll qe fle e gdhihet te dritarja ime
dhe nje zog qe iken nga kafazi i qiellit,
eshte edhe hija jote ngjyregri qe lulezon.
Hija jote gjithmone me ka kujtuar
ngjyren e aeroporteve braktisur nga avionet.

Eshte nje mesdite qe zhvendos horizontet
dhe une ngjyros ylbere,
qe shirat nuk i kane njohur kurre,
qe ne diten e pare kur linden shirat.

Eshte nje mbremje qe thyen muzgun e vet dhe behet dite,
eshte nje ajer qe tringellin; keputen telat
dhe une kurdis violina te reja,
sepse gjithmone eshte e diel,
madje edhe me vite, kur vjen ti.

* * *

Ne vjeshten e brireve te drerit kendojne bilbilat
perpara bores se pare.
Pastaj nje stine e re bie nga qiejte
te xhamat e dritares se vjeter.

Feminia me kujton motet e shkuar,
asokohe kur isha ende gjalle.
Vertiten neper bar, dheut kaf,
pastaj kendojne neper drure.

Perse

Pergjaken kodrat ne perendim;
Gjak i zi ne gryken e demit te nates.
Cirret era dimerore mbi syte e tij,
e ti me vjen me zinxhire ari neper kembe,
sikur po shkon te Tagora!

Qielli i djalerise

Qielli i djalerise ne sqep te nje zogu,
ra mbi korijen e fjetur;
Nga Kashta e Kumtrit bie dhe bie
terfil i arte i qiejve.

Kembanezat e yjeve lekunden me haré,
prere nga hena e majit.
Qiell i djalerise ne sqep te nje zogu
u zhduk pas portes se ylbereve.

Zhduket pas portes se ylbereve djaleria
dhe mua trishtimi me mbulon,
nen nje hene qe nuk di te buzeqeshe,
ne nje bote qe nuk me kupton.

Det

Hena iken neper mjegulla
si varka e dhembjes sime.
Endrra ime per ishujt e kalter,
neper dhembje, neper hene!

Gdhenda ne breg te detit pikellimin tim.
Vijne dallget dhe behen lote,
si lotet e miteve te statuja ime.

Kur vdesin henezat

Xhindi i vogel i perralles
hedh yje ne pellgun e hijeve;
Te dritarja e gjetheve pashe
henen e shuar nga shiu.

Kur vdesin henezat, kur vdesin yjet,
jam si dikur femija i dhembshur:
Qellon qe qaj i vetmuar
mbi driten e duarve te henes.

Qellon qe qaj edhe per zogjte,
e trokas te germadhat e cerdheve,
pastaj u shpjegoj zogjve,
qe edhe une jam ne kete bote pa fole.

Lamtumire

Perendite ilire skalitur ne mjegulla
vdesin ne horizont.
Fati im prej duralumini,
neper vdekje perendish.

Fluturon neper iliaden e shkrepave
fati im tere gjeme.
Dhembja ime ulerin neper qiell,
sa tere avionet e botes.

Lamtumire! Fati im i rrezuar diku
do mos ngrihet kurre me.
Jo, une nuk desha te ik neper qiej,
une desha te ik neper kenge...

Vera qe shkoi

Vera qe shkoi i pikelloi qiejte
si pikellohem une per ty.
Mbi plazhet e shkreta, tere dhembje,
ulerijne rrufete si ballada.

Diku anes qyteteve me mjegull
u shfaqen karvanet e nentorit,
folklori i harruar i qeraxhinjve
dhe mushkat ngarkuar me shi.

Ah, vera qe shkoi nuk vjen me;
Tani filloi stina e gjate e ndarjes.
Plazheve, mbi beduinin tend,
bien gjethet e verdha te dites.

Pastel

Ra nje sorkadhe me kryqin e nje vetetime te koka.
Dalengadale u tret te qimitri i shirave.

Vijne dimrat dhe hane stinet.
Vetem nje dhembje klith ende mbi shkembinjte...

Perdite ikin stinet

Fluturuan tri rosa ne qiell,
shpirtera te pyjeve te harruar,
tingulli i kembanes, si gjemim hene,
kendoi rekuiemin e yjeve te rrezuar.

Nje vetetime e plagosur ra diku,
si shpata e nje klithme,
mbi token e lodhur prej qiejve,
verbuar nga bronxi i shirave.

Fluturuan tri rosa ne qiell,
tri re dhe tri erera.
O ju, shpirterat e pyjeve,
mbeshtjelle me dimrin e dhembjes.

O Zot! Nga c'qiell ra tere kjo dhembje,
qe henezoi kete dimer?
Perdite ikin shpirterat e botes,
perdite fluturojne stinet.