DITA E GJYKIMIT
E ē'do tė mėsoi ty se ē'ėshtė Dita e Gjykimit? Pėrsėri! ē'do tė mėsoi ty se ē'ėshtė Dita e Gjykimit? Ėshtė Dita kur askush, askujt nuk do tė mund t'i ndihmojė asgjė. Atė Ditė e tėrė ēėshtja i takon vetėm Allahut. (Sure Infitar: 17-19)
HYRJE
E tė zėhet (errėsohet) Hėna, dhe tė bashkohet Dielli e Hėna. Atė Ditė njeriu do tė pyet: "Ku mund tė ik?" Jo vėrtetė! Nuk do tė ketė strehim. Atė Ditė, caku i vetėm do tė jetė te Zoti yt. (Sure Kijame: 8 - 12)
Mendoni pėr njerėzit dhe ngjarjet qė i japin formė jetės suaj. Ju punoni me zell pėr tė arritur dikund, duke u pėrpjekur pėr tė gjetur vendin tuaj nė luftėn pėr njė jetė tė mirė. Jeni shumė tė vėmendshėm ndaj disa ēėshtjeve dhe mendoni thellė pėr to. Nė tė njėjtėn kohė, me kujdes i shmangeni tė menduarit pėr ēėshtje tjera dhe, siē ndodhė zakonisht, shumė njerėz tė afėrt me ju bėjnė tė njėjtėn gjė. ēdo njeri e di se cilave tema duhet shmangur nė bisedė dhe nė tė menduar. Vdekja ėshtė njėra prej tyre, ndoshta mė e rėndėsishmja prej tyre. Pėr ata, vdekja ėshtė njė fund pėr tė cilin nuk ka zgjidhje.
Dita e Gjykimit, e cila do t'ia sjellė "vdekjen" gjithėsisė mu sikurse vdekja e njerėzve, ėshtė njė ēėshtje pėr tė cilėn njerėzit nuk kanė dėshirė tė mendojnė; ata parapėlqejnė ta konsiderojnė atė si njė gjė pak tė mundshme dhe tė largėt. Ata kanė njė ide tė paqartė pėr atė qė do tė ndodhė atė Ditė, por pasiqė vetėm mendimi pėr tė i frikėson ata, njerėzit janė tė prirur ta harrojnė atė. Ata thjeshtė parapėlqejnė tė vazhdojnė jetėrat e tyre nė vend se tė ballafaqohen me tė.
Njerėzit mė sė shumti ndikohen nga aspekti i ditės sė fundit tė kėsaj Dite pėr tė gjitha qeniet, qofshin ato tė gjalla apo tė pajetė. Dita e Gjykimit ėshtė dita e fundit e jetės nė Tokė dhe pėr gjithėsinė. Por nė tė njėjtėn kohė, ėshtė fillimi i jetės sė amshueshme nė Jetėn e Pėrtejme (Ahiret). Atė Ditė, njerėzit do tė ringjallen, do tė rikrijohen. Besimtarėt nė Allahun dhe nė Ahiret do tė mirėpriten nė Xhennet (Parajsė), ndėrsa mosbesimtarėt do tė dėrgohen nė Xhehennem (Ferr). Prandaj, pėr ata qė e presin njė Ditė tė tillė, plotėsisht tė vetėdijshėm se ē'nėnkupton ajo, ėshtė e pakuptim qė t'i iket vdekjes, Ditės sė Gjykimit dhe Ahiretit. Pėrkundrazi, realiteti i vdekjes dhe ngjarjet e asaj Dite do t'i udhėzojnė njerėzit qė tė bėjnė vepra tė mira pėr ēėshtjen e Allahut, do t'i drejtojnė ata tė besojnė nė Ahiret dhe do t'i sjellin mė pranė Allahut. Vetėm besimtarėt do tė kursehen nga frika e madhe e asaj Dite, nė tė cilėn ngjarje tė papara mė parė do tė ndodhin, sepse Allahu shpall se ata nuk do tė kenė arsye pėr tė qenė tė frikėsuar apo tė pikėlluar, sepse:
Nuk ėshtė ashtu (si thonė ata)! Tė gjithė ata qė i janė dorėzuar Allahut dhe janė bamirės, do tė gjejnė shpėrblimin e tyre te Zoti i tyre. Ata nuk do tė ndiejnė kurrfarė frikė dhe nuk do tė njohin kurrfarė pikėllimi. (Sure Bekare: 112)
Ata qė besuan nė kėtė Ditė dhe nė Kur'an, si edhe se jeta e vėrtetė ėshtė nė Ahiret, gjersa ishin gjallė dhe jetuan nė pajtim me tė do tė jenė tė shpėtuar. Ata nuk e shpėrfillėn ekzistencėn e vdekjes dhe nuk ishin shumė mendjemėdhenjė pėr tė adhuruar Allahun. Tė tillėt do tė mirėpriten nė mėnyrėn mė tė kėndshme nė Ahiret dhe drita udhėzuese e Allahut do tė jetė me ta nė Ditėn e Gjykimit. Besimtarėve u japet lajmi i mirė nė Kur'an, si vijon:
Ditėn kur Allahu nuk do tė turpėrojė Pejgamberin e sė bashku me tė ata qė besuan. Drita e tyre do tė ndriēojė para tyre dhe nė tė djathtė tė tyre. E ata do tė thonė: "Zoti ynė, vazhdona dritėn tonė, dhe falna neve! Ti ke fuqi mbi ēdo gjė." (Sure Tahrim:
Ky libėr zbulon Ditėn dhe ngjarjet e saj dhe paralajmėron pėr vėshtirėsitė e asaj Dite. Ajo qė ėshtė mė e rėndėsishmja ėshtė se Dita e Gjykimit ėshtė njė realitet pėr tė gjithė njerėzit dhe, si e tillė, nuk duhet injoruar. Ky libėr do t'ju ndihmojė qė tė mendoni pėr ekzistencėn dhe realitetin e saj nė dritėn e vargjeve Kur'anore.
Qėllimi i librit ėshtė qė t'ju paralajmėrojė pėr njė Ditė nė tė cilėn ju do tė takoheni me ēkado qė do tė ndodhė dhe t'ju udhėzojė drejt sigurisė dhe jetės sė pėrjetshme nė Xhennet. Realiteti i ngjarjeve shqetėsuese tė kėsaj Dite ėshtė njė faktor i rėndėsishėm pėr t'i shtyrė njerėzit tė mendojnė pėr tė. Pėr kėtė arsye, gjatė kėtij libri do tė pėrshkruajmė hollėsitė e kohės qė shpie drejt Ditės sė Gjykimit dhe do tė hetojmė realitetin e saj.