Saimir Murati - KËNGËN E QYQES, DËGJOJ NGA LARG ...! (Vëllim poetik)

SAIMIR MURATI

KËNGËN E QYQES, DËGJOJ NGA LARG ...!


Poezi








Redaktor:

Fatime Kulli



Recension:


“KËNGËN E QYQES, DËGJOJ NGA LARG”, VAJI I RILINDËSIT MODERN

Fatime Kulli

Saimir Murati prej vitit 2003 kur u “vetë-mërgua”, vuan ende shqetësimin për identitet e barazi në botën e qytetëruar, mes të barabartëve, status, të cilin ende nuk e ka.

Që nga titulli i vëllimit me poezi “Këngën e qyqes dëgjoj nga larg ...!”,
autori ndërton Unin e poetit të dhimbjes, duke na rrëfyer plagën e hidhur të emigracionit shqiptar, me emërtimin e hershëm: kurbetçinj!
Ai, nuk konstaton, ai ndjen çdo shkronjë, çdo varg, çdo strofë, pikëllim për realitete e fate të hidhura njerëzore. Murati, hyn thellë nën lëkurën e vargjeve poetike dhe, ua shqit të gjitha qelizat e holla e delikate e vizaton me ngjyra të errëta personazhin e thyer shpirtërisht, për ëndrra të grisura e të zhgënjyera...
Bëhet fjalë, për ikjen fizike nga vendi i tij, për të cilin, digjet nga malli, “Malli m’gurgullon, përbrenda në gjak.
Si Liqeni Mucekut² nën tokë mbuluar.”
Ashtu, gdhendur rrëfen, lëshon piskamë - si pikturat e deformuara pa diell, pa dritë, pa ngjyra të ndezura…
Saimiri në poezitë: “Këngën e qyqes dëgjoj nga larg...”, “Grindem me veten”, “MOS IK, O BIR!”, “Amaneti i mërgimtarit ...”, “Largësia më treti, Nëna ime”, lëshon “kushtrim me zë të lart, për ankthin e pikëllimin që ndjen, për jetën e tij, si njèri, nga qindra emigrantë shqiptarë, pa dokumente… dhe i zhgënjyer nga ëndrra, për një jetë të mirë, udhëve të botës, derdh piskamën ndër vargje:

“Qava dhe qesha
Në këtë botë
Të ndyrë...
Të pashpirtë..!
Ku djersa e ballit,
Të qenit i drejtë e besnik,
Nuk ka asnjë vlerë!
Do të ndjehem i lumtur,
Nëse, portretin tim
Të gdhendur mbi gur,
Ta shihni në heshtje,
Pa derdhur lot...

“Mërmëris me vete, mllefin tutje dua ta hedh,
Andej nga thellësitë e shpirtit, të tërin ta derdh...
Llumi i kësaj bote, dalëngadalë po më përpinë,
Katrani i fatit, pikë-pikë gjakun po ma nxinë!
Ortekët e stërmundimit mbi mua rrokullisen,
Janë vjetërsuar shpresat, një nga një po grisen...!

E rëndësishme për autorin, është të derdhë e të çlirojnë shpirtin e tij nga dhimbja përvëluese prej realitetit të hidhur, të fatit të kurbetçiut, ku dëshiron vetëm “një copë letër të bardhë”, të ndjehet emigrant i ligjëruar.
...

“I etur,
I uritur,
I lodhur,
I stërmunduar,
I përbuzur,
Nga kjo kohë e egër
Në të cilën, po jetoj!
Me këmbë të plasaritura
Nga trëndafilat e egjër...
Sot jam i drobitur,
Skllav i kohëve moderne,
Pa identitet në xhep...!”

Në tërësinë e poezive të vëllimit më poezi “Këngën e qyqes dëgjoj nga larg...”, Saimiri të krijon një gjendje thellësisht të trishtuar, nga britmat e heshtura që i dalin nga thellësia e shpirtit, të lodhur nga zhgënjimet....
Samir Murati, i ri në moshë edhe në krijimtari, vargjet e tij, më sjellin ndërmend veprimtaritë e rilindësve tanë larg atdheut, ku veten e quanin gjithnjë: Kurbetçinj, që në kohët moderne duket si toponim social , por që, në të vërtet, është ndërruar emërtimi: Emigrant. Të njëjtën gjë bëjnë sot edhe emigrantët shqiptarë , kudo ndodhen, mundohen të shprehin kulturën e vendit të tyre dhe të ruajnë gjuhën shqipe. Por, jo të gjithë e kanë këtë fat, të jenë emigrant të ligjshëm. Një fat të tillë, e ka edhe autori i këtij libri, që padyshim, mund ta quajmë: Një UN poetik, i Poetit të dhimbjes! Ai shkruan si një rilindës i kohëve moderne: - Dua të jem “Atje, ku flasin shqip”,
Atje, të jem njëherë,
Më ka marrë shumë malli,
Për ato troje, ku lind e vdes shqiptari”

Pikërisht, Saimiri lutet nga dëshira:
“Dua ta freskoj unë pak ballin,
atje ku ndjehet “Aroma e Atdheut”.

Kjo është gjendje e autorit si personazh, i cili vazhdon rrëfimin rishtues, në formë sistematike që nga vargu i parë i këtij libri, deri në vargjet e fundit...:

“Trishtimi merr pushtetin, kafshon si lubi....!
Plagët buzëqeshin në heshtje, të mallkuarin mjerim....
E ardhmja ka thyer boshtin dhe pret shpagim!”

Kjo gjendje poetike e trishtuar e autorit, është eksperiencë e hidhur e tij, “në të ziun kurbet”.... Të mos ndjehesh mirë, të ndjehesh si në gjemba, atje ku të çoi ëndrra për një jetë më të mirë, është përjetimi i ndjenjave që të bën të kuptosh se, autori është i vetmuar, i lodhur nga pritja e gjatë e një dekade...i cili, ndjehet si njeri jo i barabartë, ku jeton… Dhe Saimiri, i dëshpëruar prej fatit të tij, vendos të vetërrëfehet poetikisht:

“Jeta ime,
Mërguar, larg vendlindjes sime...
Rrënjën la nën gur, u nis pa adresë...
Me një torbë në krahë e pakëz shpresë...!
Ja të jetoj si njeri, o ja të vdes!”

Saimiri kërkon të rikujtojë natyrshëm fshatin e tij të lindjes, t’i kthehet bukurive të tij, me vargje malli:
“Dua të jetoj edhe njëherë, në të bukurin fshat,
Të dehem nga gëzimi e të çlirohem nga malli...
Qoftë, edhe për një të vetmen ditë, apo një natë,
Pastaj, vdekja po deshi, shpirtin le të më marrë...!?

Në këtë vëllim të parë me poezi, autori, me larminë e temave sociale që shkruan, shpalos ndjenjën e thellë, të dashurisë për prindërit, motrën e vëllain, për njerëzit që e duan dhe i do, por edhe padrejtësive ndaj emigrantëve, njeri prej tyre është edhe i ai vet. Por ai, digjet nga malli për atdheun e tij, me zemrën e molisur...

“Kam shumë gjëra, por asnjë nga ato që i dua vërtet...
Un’ gjendem larg njerëzve më të shtrenjtë në këtë jetë.
Rrallë, shumë rrallë, më qesh fytyra këtu në mërgim....
Buzët pëshpërisin në heshtje dhe mallkojnë trishtimn’...
E kam të vështirë, ta kontrolloj shpirtin e molisur,
Teksa herë pas here, niset drejt atdheut në amshim.”


Poezia e Saimirit është një endje në tezgjahun e ndjesive njerëzore, një apel për ndryshimin e situatave të përjetuara në kërkim të një jete qytetare, si të gjithë bashkëmoshatarët e tij në Europë, në vendin që punon dhe jeton prej 10 vjetësh, si “anonim” !
Në poezinë e Saimirit, gjejmë dhimbjet e gjithsecilit prej nesh, ëndrrat e zhgënjyera dhe dëshirat që zvarriten në krahë të dëshpërimit, në botën e egër të jetës, në këtë botë të padukshme e transhendente, ku poeti ndihet më i motivuar, në kërkim të një jete më të mirë dhe më të bukur.
Ai, rreket të shkrijë në një dhimbjen në kohën fizike, me ëndrrën imagjinare... se kurbeti do të ishte parajsë! Mendoj, se eksperiencat vetjake dhe deduksionet poetike, janë kumtet e përmbledhura në një vektor tridimensional të kohë-hapësirës poetike.
Duke shfletuar fletët e këtij libri me poezi, ndjen dhimbje, ndjen se ke në duar fatet njerëzore që kërkojnë shpagim....! Dhimbjen, autori e ka përjetësuar në artin e fjalës poetike, si një aktakuzë shoqërore. Ai, tentoi të realizoj ëndrrën e tij, udhës së largët nëpër Europë... dhe mua tani më kujtohen vargjet e poetit kombëtar, At Gjergj Fishta: “Heu Evropë, kurv’ që moti...!” Ndoshta, Saimiri i ndjen më shumë se kurrë vargjet fishtiane, se i ka përjetuar origjinale këto dhimbje...!

Poezitë e këtij autori, kam bindjen se do bëhen shumë të dashura për çdo familje shqiptare, për çdo njeri, pasi në thelb të tyre, janë fatet e një njeriu, pjesë e një shoqërie si kjo e jona, që ka kohë që vuan prej fateve të hidhura njerëzore. Ndaj, ““Këngën e qyqes dëgjoj nga larg...” të Saimir Muratit, e dëgjojmë dhimbshëm edhe ne, si sirenë alarmi për ata që duhet ta dëgjojnë, ndërsa për lexuesin, do të jetë një libër që ia vlen ta ketë në bibliotekën e tij.



https://www.facebook.com/KengenEQyqesDegjojNgaLarg