TË ZGJEDHURA

RUDYORD KIPLING

Ne mundsh

Në mundsh të ruash arsyen,kur bota humbet fillin
E fajin ty ta hedh-dhe vetes t'i besosh
Sa herë tek ti dyshojnë e s'të përfillin,
Por dhe gjykimet drejt t'i gjykosh.
Në mundsh të rrish në pritje,nga pritja pa u lodhur,
A kur t'urrejnë,urrejtje mos t'ushqesh,
madje ndaj shpifjeve të rrish pa folur,
Me thejshtësi me to pa rënë ndesh...

Në mundsh të mendosh,por jo si rob ëndërrimesh
Dhe t'i trajtosh njëlloj e pa dallim,
ngadhnjim e shpartallim-burim mashtrimesh...
Në durofsh dot që thëniet e tua të drejta
Në kurthe për trutharët,kopukët t'i kthejnë.
T'i shohësh të thyera gjërat më të shtrenjta
E prapë t'i ndërtosh me vegla që nuk vlejnë.

Në mundsh fitoret që ke korrur t'i flijosh,
Si në kumar,në një të vetme lojë.
Të rrezikosh,të humbësh e prapë t'ja fillosh
dhe humbjen kurrë të mos e zësh në gojë.
Në i detyrofsh dot muskul,nerva,puls e zemër
Të të shërbejnë edhe kur gjithshka duket e kotë
E të qëndrosh edhe kur s'ke asgjë përveç vullnetit
Që veç një fjalë-Qëndro-gjithnje të thotë...

Në mundsh të flasësh me maskarenj,por nderin tënd ta ruash,
a t'ecësh përkrah mbretit,pa krenari që të verbon...
Në se armiku apo miku s'të bëjnë dot të vuash
dhe gjithkënd e çmon,veç sa meriton...
Në mundsh t'i mbushësh ti minutat më të rënda
me vepra që peshojnë-
...........................Dije dhe mos kij asnjë dyshim
E jotja do jetë Bota me çka brenda
dhe NJERI do jesh,o biri im!

Sergej Esenin


LETER NENES

Gjallë je, nënoke? Edhe unë
Gjallë jam. Shëndet më paç, shëndet!
Dritë e bëftë krejt kjo mbrëmje e lume
Izbën tënde, që me mall më pret.

Thonë se je ligur e je tretur
Nga meraku im, po nuk ankon,
Se, pështjellë me një shall të vjetër,
Fillikate rrugës shpesh kalon.

Dhe kur mugëtirë e kaltër bie,
Një vegim i zi të kall ty frikë,
sikur në një sherr diku në pije,
Vjen dikush e ma këput me thikë.

Kot, e dashur, vuan kaq, besomë,
Brenga t’i fanit këto ndër sy.
S’jam aq pijanec i lig sa ç’thonë,
Si do vdes pa të të parë ty?

Unë jam po foshnje, si një herë,
Dhe një shpresë veç ushqej në gji:
T’iki nga ky tym e kjo poterë,
Te shtëpiza jonë aty të vij.

Dhe do vij, kur kopshti ynë i bardhë
Anekënd të vishet me blerim.
Vetëm ti, si tetë vjet më parë,
Mos më zgjo aq herët në agim.

Mos e zgjo atë që shkrumb iu bënë
Endërrat e moshës plot hare.
Më ka vrarë jeta mjaft, o nënë,
Dua veç të shlodhem e të fle.

As t’i lutem Zotit mos më thuaj,
Si dikur në t’artën mituri,
Ti ke mbetur ngushëllim për mua,
Dritë e parrëfyer, vetëm ti.

Ndaj merak ti mos m’u bëj aq tepër,
Tek e liga mendjen mos e ço,
Dhe aq shpesh, me shallin tënd të vjetër,
Fillikate rrugën mos kalo.

Paul Eluard


Ndoshta askush ne bote s'me njeh me mire se ti.

Brenda syve te tu me ze gjumi
se bashku me ty.
Ata me dhane driten njerezore
qe nata te dridhet nga smira.

Brenda syve te tu udhetojme
Ata i cliruan levizjet e rrugeve
nga forca terheqese e tokes.

Kush deshiron te gjeje ne syte e tu
vetmine tone te pafund
ate vetmia e mund.

Ndoshta askush ne bote
s'te njeh me mire se une....

Alfonsina Storni


DY FJALE

Këtë natë në vesh, më the dy fjalë
të zakonshme. Dy fjalë të lodhura
nga e thëna. Fjalë
që nga të vjetra janë të reja.

Dy fjalë kaq të ëmbla, saqë hëna që kalonte
duke depërtuar nëpër degë
u prangos në gojën time. Kaq të ëmbla dy fjalët
saqë një milingonë më kalon në qafë dhe nuk tentoj
të lëviz për ta hequr.

Kaq të ëmbla dy fjalët
saqë them padashur-Oh, sa e bukur,jeta!-
Kaq të ëmbla dhe kaq të buta
saqë vajra aromatik mbi trup më derdhen.

Kaq të ëmbla dhe kaq të bukura
saqë nervozohen, gishtat e mi,
lëvizin drejt qiellit duke imituar gërshërët.
Oh, gishtat e mi dëshirojnë

CHARLES BAUDELAIRE
Stolite

E embla ime qe shtrire krejt nudo, ashtu sic m'a donte shpirti
e ne trup s'kish lene gje tjeter vec stolitve te saj tingelluese
e fort te cmuara qe i jepnin nje pamje e ajer teper triumfues,
te tille si ai i sklleverve te Moreve ne ditet e tyre me te lumtura....

E, kur keto stoli tunden e hidhen me nje zhurme tallese
ne nje bote vezulluese plot drite metali e zafiresh,
ndjej te hyj ne ekstaze e te humbas ne terrbim
mes gjerash ku tingujt perzihen ne drite e harrim...

E, ajo e shtire mbi divan, e dorezuar ne ledhka dashurie
qeshte krejt e leshuar e hareshem nga lumturia,
qeshte me dashurine time, te thelle e te embel si deti,
qe ngjitej drejt saj si dallga mbi shkembenj...

Me syte e saj cpues te ngulur mbi mua si nje tiger i zbutur
me pamje te perhumbur e enderrimtare merrte poza lozonjare
e me hidhte hidhte shigjeta shikimesh plot ledhka dashurie
e pamja e saj naive e sensuale shkriheshin plot nur e magji...

E barku i saj e gjinjte si dy fryte te virgjer eremire
dhe lleret dhe kembet dhe kofshet e baseni,
te lemuar si fildish, te valezuar si qafe mjelme
shfaqeshin para meje, mermer i paster e plot drite

Afroheshin e me perkedhelnin si Engjejt e se Keqes,
per te me prishur qetesine e prehjen e shpirtit tim,
per te me coroditur e rrezuar nga ai Shkemb Kristal
ku isha ulur e prehesha i qete e vetmitar...

ZBIGNJEV HERBERT

Nena

Ra ai prej gjunjeve te saj si lemsh peri.
Ngutazi hodhi shtat dhe mori qorthi arratine.
Ajo mbajti zanafillen e jetes, duke e sjellur qark gishtit,
si nje myhyr te holle. Deshi ta mbroje.
E ai u rrokullis prej rrepire dhe u kap per mal.
Dhe vinte te ajo, firifiu, dhe heshtete.
Tash kurre me s'ka per t'u kthyer ne fronin e embel t'atyre gjunjeve.
Duart e zgjatura shndrijne ne terr si qyteti
I lashte.
fotografia
me kete vogelush te palevizshem si shigjeta e Eleatit
vogelushin ne barera te larta njelloj sikur une
pervec dates se lindjes dhe linjave papilare
u nis im ate ne vigjilje te luftes se dyte persiane
gjykuar pas gjetheve dhe reve ka qene mbase gusht
zogjte gjingallat kumbonin eremimin e begate te drithit
rridhte lumi teposhte ai qe ne hartat romake quhet Gipanis
gjeratorja dhe afersia e stuhise priren te fshihen te greket
kolonite e tyre bregdetare nuk ishin fort larg
buzagazi i vogelushit eshte i padhune i pangrysur nje grime
ai njeh sall hijen e kapeles prej kashte hijen e pishave hijen e shpive
e nese mugetiren - atehere mugetiren e mbremjes
vogelushi im Isaaku im perkule qafezen
gjithqysh sa hap e mshel syte - dhimba e mandej do te jesh
gjithe cfare ta ka enda - linje dallendysheje fusharake
me duhet te derdh gjakun tend vogelushi im
qe te mbetesh i pamekate nen drite vetetime
i shpetuar perjete si miza ne qelibar
i bukur si fieri qe gjalloi ne qymyr

EMILY DICKINSON

Ambicja nuk mund ta gjeje ate

Ambicja nuk mund ta gjeje ate
Ndikimi nuk e din kete
Sa shume nivele te askundesise
Shtrihen ndermjet tyre tani.

Dje, i padallueshem
Sot Eminent
Per brusin tone te perbashket, Pavdeksine!

PAUL CELAN

Ne syrin tend ka hyre

Ne syrin tend ka hyre
arratia qe u ep udhe pyjeve:
duke u vllazeruar me cdocilin veshtrim tendin
ai mbufat sythin,
sythin e zi.
Pergjate gjithe gjeresise se qiellit u shtri qepalla e kesaj pranvere.
Pergjate gjithe gjatesise se qepalles tendoset qielli,
dhe poshte, nen strehen e sythit
pas plorit ecen i Paraameshueshmi,
ecen Zoti.
O, ndjeje si kercet tehu,
si cijat duke u prere
pas te gurezuarit, te qashtrit,
te sterlashtit lot.

* * *

Numero bajmet
Mblidhe gjithe vrerin e pagjumesise tende
Dhe shpallme llogarine:

Memzi hape syte ndaj te gdhire
Ne oret kur askush nuk te sheh,
Veshtrimin tend pata kerkuar
Dhe mendimet e tua te fshehta te veses
Ne shtembat e mia te vagullta
Mblodha

Aty ti perftove
Emrin tend te vertete;
Vetvetja jote u bere.
Fjala ime rrahu me cekic
Arkitraun e heshtjes tende
Dhe tek ti flatroi;
Duke dhene shpirt ne rruge, ty per supesh te perqafi,
Dhe ju te vetem brodhet permes nates.

Numeroji bajamet,
Kthema hidhesiren.

HEINRICH HEINE

Lundrim

Tek direku qeshe me kembe
Dhe vala valen sillte.
- Lamtumire! hyjnori vend!
Anija can ne ikje!

Shtepizen pas e lame ne
Dritare-ndezur-prush;
Syshqyer mbeta per atje,
Po s'pershendeti kush.

Hiqmuni nga syte, ju lot,
Qe une te mos shoh zi.
Zemr' e lenduar, mbahu fort
Ne dhembjen pa kufi.

SERGEJ ALEKSANDROVIQ JESENIN

Sa e mire qe Tanjusha

Sa e mire qe Tanjusha
Me te bukur s'kish ne fshat
Sarafani me tantella
c'hijeshi i kish ne shtat
Te perroi para gardhit
Zbriti vajza plot hare
Pertej mjegulles se bardhe
Hena luante me re

Doli djali, uli koken kacurrele para saj
"Lamtumir" me nje tjeter
I tha: Fatin do ta ndaj
U zbeh vajza si qefini
Porsi vesa, erdh' u gri
Si neperke i'u nder gersheti
Zemra iu helmua ne gji

"Oh, po ndaj dhe une erdha
Ftohtas iu pergjegj ajo
"Te te them se do martohem
Me nje tjeter qe me do"
Ne mengjes gjemoi kisha
cifti s'dihej cili qe

Kurse tutje s'qanin gjelat
Pragu i Tanjes qe ne vaj
Nje sopate e zeze temblin
Plage, i'a kish bere asaj
Pika gjaku kish kurore
Balli vajzes i pa fat
Sa e mire qe Tanjusha
Me te bukur s'kish ne fshat

JACQUES BREL

Ne se te duhen


S'ke kuptuar gje...

Ne se te duhen trena per t'ia mbathur botes
E anije me vela qe udhetimesh te shpien larg
Per te kerkuar diell qe t'a mbash ne sy
E kenge qe ti lehte mund t'i kendosh
atehere ...

Ne se te duhet agimi per te besuar te nesermen
Dhe te nesermen qe te mundesh te shpresosh
Per te gjetur shpresen qe te kap per dore
Per te gjetur doren qe ti ke braktisur
Atehere ...

Ne se do te degjosh rrefime e fjale te mocme pleqsh
Per t'u ngushelluar per ato qe s'ke bere dot
Ne se poezia per ty humbet vlere e behet loje
E ne se jeta jote nuk eshte vec nje pleqeri
Atehere ...

Ne se do te duhet pak merzitje per t'u dukur i thelle
A rremuje qytetesh per te harruar cdo zhgenjim
E pastaj delikatese per t'a ndjere vehten te denje
E pastaj zjarr e nevrik per t'u dukur i forte trim
Atehere...

Atehere ti s'ke kuptuar asgje ...

ALFONS DE LAMARTINE

Liqeni

Keshtu, gjithmone shtytur, nder brigjet e mergimit,
Ne naten e perjete, terhequr pa rikthim,
S' do mundim, vec nje dite, ne oqean t' amshimit
Te ndalim per pushim?

Liqen! shtegetimin viti porsa e ka mbaruar,
Prane valeve te shtrenjta q' ajo do kish pare,
Veshtro! po vi e ulem n' at gurin, i vetmuar,
Ku ulur e ke pare!

Keshtu ti po gjemoje nen shkemb thelle shume
Keshtu mbi anet cope thermuar te veshtrova
Perplaste keshtu era tallazet shkumbe - shkumbe
Mbi kembet q' adhurova

Nje nate te kujtohet? Vozitnim ne te heshtur,
Nder qieje dhe mbi dallge ndigjohej misterioze,
Nje zhurme e nje lopate qe rrihte e parreshtur
Mbi valet melodioze.

Pa pritmas rane tinguj qe s'ishin ndjere ne bote,
Dhe bregu i magjepsur i ktheu vale - vale,
Dhe dallga vuri veshin, dhe zeri magjiplote
Leshoi keto fjale.

"O kohe! nderprite vrapin; ju ore te hareshme,
Nderpritni vrrullin' e shpejte:
Na leni te shijojme gezimet e rrufeshme
Te dites me te shtrenjte!

"Oh, sa te mjere ne bote luten te gjunjezuar,
Kalo per to kalo;
Dhe merr me ditet e tyre cdo brenge te helmuar;
Te lumturit harro.

"Me kot kerkoj akoma edhe nje cast gezimi,
Koha shket revan;
I them ahere mbremjes: Ngadale, por agimi
Ja naten e shperndan.

Shpejt te dashurojme! Ne oren kalimtare,
Ne ngutje t' argetojme!
Njeriu s'ka ku clodhet, dhe koha s'qendron fare;
Rreshqet dhe ne kalojme!

O kohe esht' e drejte qe oret e harese,
Te dashurise qe derdhin lumej me lumturi,
T' na shkasin neper duar po me - ate rrembese
Si casti me i zi?

Po si! s'do mundim valle te lejme vec nje gjurme?
Po si! perjete kaluam! u humbem si moskurre?
Kjo kohe qe na i fali, kjo kohe qe tret pa zhurme,
S' do na i kthej me kurre?

Perjetesi, o hic, e shkuar, te errta hone,
cfar beni m' ato dite qe juve i gelltitni?
Oh, folni: a do na i ktheni permallengjimet tona
Qe juve i grabitni?

Liqen! shkembij e shpella! o pyll i erresuar!
Qe koha ju pertrine, ju ruan pa kursim,
I ruani k'saj mbremje natyr' e mrekulluar,
Te pakten nje kujtim!

Kujtimi le te mbes ne prehje - e suferine,
Liqen, te pamja yte e brigjeve ne gaz,
Edhe ne t' errta pisha, nder shkrepe e ne rrepine
Qe varen mbi tallaz!

Te mbesi ne zefirin qe dridhet e kalon,
Ne zhurmerin' e brigjeve nga brigjet perseritur;
Ne henen ball' argjende, kudo qe te ndricon
Me rreze hije ndritur!

Dhe era q' oshetiu, kallamat qe renkuan,
Dhe ajri yt i merme arome e parfumuar,
Te gjithe sa - u nuhaten, u pan' e-u ndegjuan,
Te thone kan' dashuruar!

HERMANN HESSE

Ne mjegull

Sa cudi te endesh ne mjegull!
cdo gur e kacube ne vetmi,
Asnje dru s'i sheh druret e tjere,
Vetem gjithkush rri.

Plot miq bota ime pat qene
Kur jeta kish drite ende;
Tani qe kaq mjegull ka rene
Asnjerin s'e shoh as me sheh.

I mencur nuk eshte, pa fjale,
Ai qe terrin s'kupton,
Se si fshehtesisht ngadale
Nga gjithcka e vecon.

Sa cudi te endesh ne mjegull!
Jeta behet vetmi.
Asnjeri nuk njeh njerez te tjere,
Vetem gjithkush rri.

PABLO NERUDA

Ngadale vdes

Dalngadale vdes ai qe behet skllav i zakonit,
qe perserit te njejtat gjera cdo dite,
qe nuk ndryshon rruge,
qe nuk rrezikon,
qe nuk ndryshon ngjyren e veshjeve,
qe nuk i flet atij qe nuk e njeh.
Dalngadale vdes ai qe nuk permbys tryezen,
qe eshte i pakenaqur nga puna,
qe nuk rrezikon sigurine nga pasiguria per te ndjekur nje enderr,
qe nuk i lejon vetes asnjehere ne jete te thyeje rregullat e vendosura.
Dalngadale vdes ai qe nuk udheton,
qe nuk lexon,
qe nuk degjon muzike,
qe nuk zbulon hijeshi tek vetja e tij.
Dalngadale vdes ai qe shperfill krenarine e tij,
qe nuk i le te tjeret ta ndihmojne,
qe i kalon ditet duke u qare per fatin e tij te keq,
qe ankohet per shiun qe nuk pushon.
Dalngadale vdes ai qe i shmanget projektit para se te filloje,
qe nuk pyet per gjerat qe nuk i di, dhe
qe nuk pergjigjet per gjerat qe di.
E shmangim vdekjen me doza te vogla,
duke kujtuar gjithmone se te jesh gjalle
kerkon nje perpjekje shume me te madhe
se thjeshte fakti qe marrim fryme.
Vetem durimi i paepur
do te na beje te arrijme
lumturine me te madhe.

SILKE BLUMBACH-LIRIA

Shigjeta ne sterkala

Shigjeta nga ekrani
shpojne gjoksin. Shigjeta
ne petkun e lumturise.

Ne jetofsha ne breg te sterkalave,
ku me thone "Ketu mungon vetem ti"
palmat, bukuviljat dhe iriqet,
ne jetofsha, ah, ne jetofsha atje -
as delfinet as pulebardhat

nuk do te me shpetonin
nga shigjetat kudo ne rruge,
qe ma shpojne gjoksin.

OKTAVIO PAZ

AGIM

Duar te shpejta te ftohta
i heqin nje e nga nje
fashat e erresires
Hap syte
ende
jam gjalle
ne qender
te nje plage akoma te fresket.