Portali
nga Gurėt e tėmthit
Ē'farė janė Gurėt e tėmthit ?
Formimi i gurėve nė tėmth shkaktohet zakonisht nga njė tepri e madhe e kolesterolit nė lėngun e tėmthit.
Kur njeriu, p.sh. gjatė natės nuk ushqehet, lėngu (vreri) qėndron
nė qetėsi nė tėmth.
Atėherė kolesteroli kristalizohet dhe pastaj formon gurė tė ngjashėm mė gurėt e vegjėl.
Gurėt e tėmthit (litiaze biliare) janė njė sėmundje e pėrhapur nė Shqiperi, ashtu si dhe gurėt e veshkave.
"Lithos nė greqisht do tė thotė gurė.
Nė Francė, 40% e popullsisė mbi 60 vjec dhe vecanėrisht gratė vuajnė mė shumė nga kjo sėmundje.
Obeziteti dhe diabeti, ose mungesa e veprimtarisė sportive e shtojnė kėtė mundėsi.
Nga pikėpamja anatomike fshikėza e tėmthit ėshtė njė organ me gjatėsi prej rreth 10 cm i gjatė
dhe pėrmban rreth 50 ml vrer nė njė ngjyre jeshile.
Nga jashtė fshikėza e tėmthit mbulohet nga njė membranė e holle e vendosur poshte mėlēisė, dhe qė quhet peritoneum.
Pergjithėsisht njihen 3 lloje gurėsh:
-kolesterinike (qė pėrbėhen nga kolesteroli);
-pigmentare (qė pėrbėhen nga polimeret e bilirubinės)
dhe
-gurėt e pėrzier, qė janė ata tė zakonshmit.
Sigurisht, shkak ėshtė se me kalimin e moshės, rritet pėrqindja e kolesterolit nė gjak.
Jeta bėhet mė sedentare, pra mė me pak lėvizje.
Kur duhet operuar?
Shumica e gurėve tė tėmthit, shpesh tė njė dimensioni tė vogėl, nuk japin asnjė shenjė apo simptome.
Pra ėshtė e panevojshme ti heqėsh.
Por kur ata sjellin dhimbje, duhet menduar pėr ti hequr.
Nė fakt kėto dhimbje shpesh pasohen me komplikacione tė rėnda.
Gurėt bllokojne tėmthin ose kanalet qė e ēojnė nė zorrė, duke sjelle kėshtu njė kolike hepatike (dhimbje e fortė e mėlēise, kur guri bllokon daljen e tėmthit, zakonisht pas njė ushqimi tepėr tė yndyrshėm), njė kolecistit tė fortė (si pasojė e infeksionit tė pareteve tė fshikėzės sė tėmthit), angiokolit (me ethe gjer nė 39° - 40° qė mund tė ēoje dhe nė septicemi, infeksion i pėrgjithshėm nė gjak), apo njė pankreatit (inflamacion tė pankreasit).
A janė me efekt ilaēet ?
Po, ilaēet janė me efekt.
Ky lloj trajtimi rekomandohet akoma kur ende nuk mendohet pėr operacion, veēanėrisht tek tė moshuarit.
Por megjithatė gjysma e pacientėve tė trajtuar kėshtu kanė patur pėrsėritje tė gurėve, madje dhe komplikacione.
Pėr kėtė aresye nė shumicėn e rasteve kirurgjia ėshtė mjeti mė i mirė pėr t'u shėruar.
Por, ka raste qė nė disa paciente pėrdoren dhe rrezet lazer.
Nė ē'farė qėndron kjo ndėrhyrje kirurgjikale?
Kjo ka tė bėjė me heqjen e gjithė fshikėzės sė tėmthit dhe jo vetėm tė gurėve.
Nė shumicėn e rasteve, operacioni zgjat 3 orė, duke praktikuar laparoskopine: njė kirurg bėn 4 prerje pėr tė lejuar kalimin e mikroinstrumenteve.
Ndėrhyrja fillon me njė fryrje tė barkut me gaz, qė tė ngrihet pareti i barkut nė mėnyrė qė instrumentet brenda tė punojnė pa vėshtirėsi. Pas operacionit gazi thithet dhe hiqet nga barku.
Ky operacion zhvillohet me anestezi lokale apo tė pėrgjitheshme?
Me laparoskopi apo me hapje klasike tė barkut, anestezia ėshtė gjithnjė e pėrgjithėshme.
Po pas operacionit?
Pas laparoskopise, qėndrimi nė spital zgjat 48-72 orė.
Qė tė nesėrmen pacienti mund tė hajė.
Dhimbjet lehtėsohen pas 3 ditėsh.
Nė shpatulla ndihet njė dhimbje e lehtė pas futjes sė gazit nė bark.
Njė javė pas operacionit, pacienti fillon njė veprimtari normale.
Por, njė regjim ushqimor ėshtė i nevojshėm nė kėto raste.
Nė ½ e rasteve, operacioni pasohet me njė lloj diarreje.
Pėrsėritja e krijimit tė gurėve mund tė ndodhė nė 1/100 e rasteve.
Vreri ėshtė njė lėng qė fabrikohet nga mėlēia. Pėrmes tij eliminohen substancat toksike si kolesteroli, etj.
Vreri luan rol tė rėndėsishėm nė tretjen e yndyrnave nė zorrė.
Fshikėza e tėmthit ėshtė njė qeskė e vogėl nė rrugėn qė pėrshkon vreri midis mėlēisė dhe zorrės.
Ajo depoziton vrerin gjatė kohės sė qetėsisė dhe e ēliron atė gjatė ngrėnies.
Ē'farė janė Gurėt e tėmthit ?
Formimi i gurėve nė tėmth shkaktohet zakonisht nga njė tepri e madhe e kolesterolit nė lėngun e tėmthit.
Kur njeriu, p.sh. gjatė natės nuk ushqehet, lėngu (vreri) qėndron
nė qetėsi nė tėmth.
Atėherė kolesteroli kristalizohet dhe pastaj formon gurė tė ngjashėm mė gurėt e vegjėl.
Gurėt e tėmthit (litiaze biliare) janė njė sėmundje e pėrhapur nė Shqiperi, ashtu si dhe gurėt e veshkave.
"Lithos nė greqisht do tė thotė gurė.
Nė Francė, 40% e popullsisė mbi 60 vjec dhe vecanėrisht gratė vuajnė mė shumė nga kjo sėmundje.
Obeziteti dhe diabeti, ose mungesa e veprimtarisė sportive e shtojnė kėtė mundėsi.
Nga pikėpamja anatomike fshikėza e tėmthit ėshtė njė organ me gjatėsi prej rreth 10 cm i gjatė
dhe pėrmban rreth 50 ml vrer nė njė ngjyre jeshile.
Nga jashtė fshikėza e tėmthit mbulohet nga njė membranė e holle e vendosur poshte mėlēisė, dhe qė quhet peritoneum.
Pergjithėsisht njihen 3 lloje gurėsh:
-kolesterinike (qė pėrbėhen nga kolesteroli);
-pigmentare (qė pėrbėhen nga polimeret e bilirubinės)
dhe
-gurėt e pėrzier, qė janė ata tė zakonshmit.
Sigurisht, shkak ėshtė se me kalimin e moshės, rritet pėrqindja e kolesterolit nė gjak.
Jeta bėhet mė sedentare, pra mė me pak lėvizje.
Kur duhet operuar?
Shumica e gurėve tė tėmthit, shpesh tė njė dimensioni tė vogėl, nuk japin asnjė shenjė apo simptome.
Pra ėshtė e panevojshme ti heqėsh.
Por kur ata sjellin dhimbje, duhet menduar pėr ti hequr.
Nė fakt kėto dhimbje shpesh pasohen me komplikacione tė rėnda.
Gurėt bllokojne tėmthin ose kanalet qė e ēojnė nė zorrė, duke sjelle kėshtu njė kolike hepatike (dhimbje e fortė e mėlēise, kur guri bllokon daljen e tėmthit, zakonisht pas njė ushqimi tepėr tė yndyrshėm), njė kolecistit tė fortė (si pasojė e infeksionit tė pareteve tė fshikėzės sė tėmthit), angiokolit (me ethe gjer nė 39° - 40° qė mund tė ēoje dhe nė septicemi, infeksion i pėrgjithshėm nė gjak), apo njė pankreatit (inflamacion tė pankreasit).
A janė me efekt ilaēet ?
Po, ilaēet janė me efekt.
Ky lloj trajtimi rekomandohet akoma kur ende nuk mendohet pėr operacion, veēanėrisht tek tė moshuarit.
Por megjithatė gjysma e pacientėve tė trajtuar kėshtu kanė patur pėrsėritje tė gurėve, madje dhe komplikacione.
Pėr kėtė aresye nė shumicėn e rasteve kirurgjia ėshtė mjeti mė i mirė pėr t'u shėruar.
Por, ka raste qė nė disa paciente pėrdoren dhe rrezet lazer.
Nė ē'farė qėndron kjo ndėrhyrje kirurgjikale?
Kjo ka tė bėjė me heqjen e gjithė fshikėzės sė tėmthit dhe jo vetėm tė gurėve.
Nė shumicėn e rasteve, operacioni zgjat 3 orė, duke praktikuar laparoskopine: njė kirurg bėn 4 prerje pėr tė lejuar kalimin e mikroinstrumenteve.
Ndėrhyrja fillon me njė fryrje tė barkut me gaz, qė tė ngrihet pareti i barkut nė mėnyrė qė instrumentet brenda tė punojnė pa vėshtirėsi. Pas operacionit gazi thithet dhe hiqet nga barku.
Ky operacion zhvillohet me anestezi lokale apo tė pėrgjitheshme?
Me laparoskopi apo me hapje klasike tė barkut, anestezia ėshtė gjithnjė e pėrgjithėshme.
Po pas operacionit?
Pas laparoskopise, qėndrimi nė spital zgjat 48-72 orė.
Qė tė nesėrmen pacienti mund tė hajė.
Dhimbjet lehtėsohen pas 3 ditėsh.
Nė shpatulla ndihet njė dhimbje e lehtė pas futjes sė gazit nė bark.
Njė javė pas operacionit, pacienti fillon njė veprimtari normale.
Por, njė regjim ushqimor ėshtė i nevojshėm nė kėto raste.
Nė ½ e rasteve, operacioni pasohet me njė lloj diarreje.
Pėrsėritja e krijimit tė gurėve mund tė ndodhė nė 1/100 e rasteve.
Vreri ėshtė njė lėng qė fabrikohet nga mėlēia. Pėrmes tij eliminohen substancat toksike si kolesteroli, etj.
Vreri luan rol tė rėndėsishėm nė tretjen e yndyrnave nė zorrė.
Fshikėza e tėmthit ėshtė njė qeskė e vogėl nė rrugėn qė pėrshkon vreri midis mėlēisė dhe zorrės.
Ajo depoziton vrerin gjatė kohės sė qetėsisė dhe e ēliron atė gjatė ngrėnies.