Sëmundje seksualishte te transmetueshme...

Pershendetje te nderuar anetare te ketij forumi.

Ne kete teme do te mund te njiheni disi me mire
me semundjet seksualishte te transmetueshme
ose me qarte me semundjet ngjitese seksuale.



Sëmundje ngjitëse seksuale.

Ç'fare janë sëmundjet ngjitëse seksuale?

Sëmundjet ngjitëse seksuale janë sëmundje që ngjiten nga kontakti
trupor gjatë marrëdhënieve seksuale. Këto shkaktohen nga viruset,
bakteriet dhe parazitet. Këto poashtu njihen si Infektime ngjitëse
seksuale apo me emrin e vjetër Sëmundje veneriane.
Ekzistojnë 25 lloje të sëmundjeve ngjitëse seksuale.
Këto të gjitha kanë të përbashkët ate që të gjitha ngjiten nga
marrëdhëniet seksuale duke përfshirë seksin vagjinal, anal dhe oral.
Sëmundjet e përmendura në këtë fletushkë nuk janë të gjitha sëmundjet
ngjitëse që ekzistojnë mirëpo thjeshtë ato më të zakonshmet.

Si mund të kuptoni që keni sëmundje ngjitëse seksuale?

Çdonjeri që është seksualisht aktiv mund të jetë në rrezik prej
sëmundjeve ngjitëse seksuale. Disa prej sëmundjeve mund të
kenë simptome si shkarkesë nga organet gjenitale, dhëmbje kur
urinojnë, ënjtje dhe inflamim në organe gjenitale.
Shumë sëmundje ngjitëse seksuale si Klamidia nuk shfaq simptome.
Për këtë shkak rekomendohet të bëni kontrollim për shëndet seksual,
ti bëni analizat për sëmundje ngjitëse seksuale nëse mendoni se jeni
në rrezik. Ndonjherë mund të kalojë kohë e gjatë deri me shfaqjen e
simptomeve kështu që ju mund infektoni dikend gjatë kësaj kohe
prandaj është e nevojshme ti bëni analizat dhe të merrni tretman.
Nëse jeni në marrëdhënie me partner dhe është vërtetuar se keni
sëmundje ngjitëse, kjo nuk do të thotë se ai/ajo ka patur
marrëdhënie seksuale me dikend tjetër.
Simptomet e sëmundjeve ngjitëse seksuale mund të shfaqen
me muaj pasë infektimit.

Si mund ti parandaloni sëmundjet ngjitëse seksuale?

Ju mund të evitoni rrezikun nga sëmundjet ngjitëse seksuale gjatë
marrëdhënieve seksuale të përdorni kondom dhe ju dhe partneri-ët
tuaj të i bëni analizat. Sa më shumë partner që keni aq më shumë
rrezik keni të infektoheni me sëmundje ngjitëse seksuale.
Mënyrate e tjera që mund ta redukoni ju mund të përdorni mbrojtës
për gojë dhe kondoma gjatë seksit oral, të i pastroni lodrat seksuale
pas përdorimit, pastroni duart pasë seksit dhe të pastroni organet
gjenitale rregullisht.

Pse është e rendesishme të dini se ju keni sëmundje ngjitëse seksuale?

Shumë prej sëmundjeve ngjitëse seksuale janë ngjitëse dhe mund
të shkaktojnë dëmtime për një kohë të gjatë apo përherë, por edhe
mund të shkaktojnë dëme në pjellshmëri nëse infektimi nuk trajtohet.
Shumë prej sëmundjeve ngjitëse seksuale mund të infektojnë
partnerin tuaj gjatë seksit dhe disa nga sëmundjet mund të barrten
nga nëna në foshnjen e palindur. Sëmundjet ngjitëse seksuale mund
të ndihmojnë barrtjen e HIV.

Udhëzues për sëmundjet ngjitëse seksuale?

Vagjinosis bakterial nuk është saktësisht sëmundje ngjitëse seksuale
sepse nuk ngjitet gjatë marrëdhënieve seksuale.
Megjithatë mund të keqësohet nga seksi dhe më shpesh shfaqet në
femrat të cialt janë aktive seksualisht se ato që nuk kanë pasur
marrëdhënie seksuale asnjëherë.
Shkaktohet nga çregullimi i bakterive normale të shëndosha që
gjinden në vaginë. Edhepse janë relativisht të padëmshme dhe
kalojnë pa u dalluar ndonjherë mund të shkaktojnë erë të keqe.
Përderisa nuk ka spjegim të qartë pse ky infektim ndodh sygjerohet
se përmbajtja e spermës që është alkaline mund të jetë njëri nga
shkaqet përshkak që mund të shkaktojë ngacmim me bakteriet e
vaginës natyrale të cilat janë acidike. Përdorja e spirales mund te
jete shkakëtare gjithashtu. Femra nuk mund të infektojë mashkullin
me këtë infektim mirëpo është me rëndsi që infektimi të trajtohet
sepse ndonjëhere infektimi Vaginosis bakterial kalon në tubat
fallopiane dhe shkaktojë infektim më serioz. Infektimi për vaginosis
bakterial shërohet me krem për vaginë apo antibiotik.

Balanitis: shpesh referohet si simptom i infektimit por nuk do të
thotë se është infeksion vetëvetiu. Saktësisht nuk është sëmundje
ngjitëse seksuale, është pasojë e aktivitetit seksual.
Ndodh vetëm te meshkujt dhe paraqitet si pezmatim në krye të
penisit dhe ndodh më shpesh në meshkujt që nuk janë të bërë
synet. Poashtu mund të shkaktohet nga mos higjiena, nga ngacmimi
i kondomeve dhe kremave, nga përdorimi i tualetet me parfum dhe
nga infeksionet mykotike.
Mund të preventohet duke mos përdor disa nga tualteket dhe duke
e pastruar lafshën e penisit. Mund të shërohet me krem për ta
redukuar inflamimin dhe antibiotik nëse është e nevojshme.

Klamidia: është njëra nga infeksionet bakteriale ngjitëse seksuale
më të zakonshme. Nëse nuk shërohet mund të shkaktojë probleme
serioze. Klamidia e infekton qafën e mitrës në femra.
Por infektimi i uretërs, rektumit dhe syve mund të shkaktohet në
femra dhe mashkuj. Simptomet e infeksionit mund të shfqen në çdo
kohë. Shpesh ndodh që simptomet të shfaqen 1 deri në 3 javë pasë
infektimit.
Por simptomet mund të ndodh që mos të shfaqen për një kohë të gjatë.

Morrat pubike: janë parasite të vogla në form të gaforres që
jetojnë në qime dhe pijnë gjakun.
Kryesisht atë jetojnë në qimet pubike, mund të jetojnë në flokë,
por mund të gjinden edhe nën sqjetulla, në trup, edhe në qimet
e fytyrës si vetulla. Ato mund të jetojnë edhe jashtë trupit kështu
që mund të gjinden në rroba, në shtrat dhe peshqir.
Ju mund të keni morra dhe mos të jeni i vetëdishëm për këtë, por
pasë 2 ose 3 javëve ju mund të përjetoni kruarje.
Morrat zakonisht kalojnë në trup nga kontakti gjatë seksit me
personin që është i infektuar por edhe nëse i ndani rrobat me dikend,
peshqirët apo shtratin.
Ende nuk ka mënyrë efektive për ta ndaluar infektimin por nëse jeni
të infektuar atëherë ju mund të preventoni të tjerët të infektohen
duke i larë rrobat dhe çarçafat e shtratit me ujë të nxehtë.
Krema të ndryshme mund të blehen në barnatore për ti mbytur
morrat. Ruamja e qimeve pubike nuk do të thotë që i largon morrat.

Epididmitisi: do të thotë inflamacion i epididmitisit, tuba që gjindet
në krye të testiseve ku sperma qëndron.
Epididmtisi nuk është gjithëmonë rezultat i sëmundjeve ngjitëse
seksuale por zakonisht është nga prezenca e infektimeve si klamidia
apo gonorea. Simptomet e infektimit janë ajësim dhe dhimbje në
testiser dhe qeset e tyre. Mënyra më e mirë për të preventuar
infektimin është duke përdor kondom gjatë seksit, sepse kondomi e
preventon infektimin e klamidiës dhe gonoreas.
Epididmitisi vetëvetiu nuk mund të ju ngjitet personave të tjerë
mirëpo infeksionet e tjera që kanë shkaktuar epididmitis mund të
ngjiten (Shikojeni pjesën për infektimet kllamidia dhe gonoria)
Tretmani për këtë infeksion bëhet me antibiotik.

Herpesi: gjenital shkaktohet nga virusi herpes simpleks.
Virusi mund të infekton gojën, pjesët gjenitale, lëkurën përreth
anusit dhe gishtat. Pasë fazës së parë të përhapjes së herpesit,
virusi vendoset në fijëzat nervore ku qëndron pa u dalluar dhe nuk
shkakton asnjë simptom. Simptomet e infektimit fillestar zakonisht
ia fillojnë prej ditës 1 deri në 26 pasë infektimit dhe zgjasin 2-3 javë.
Femrat dhe meshkujt mund të kenë një apo më shumë simptome që
përfshinë kruakjen apo ndjesi shpimi gjilpërash në pjesët gjenitale
apo pjesët anale. Flluska të mbushura me lëng mund të pëlcasin dhe
lëjnë lëndime të vogla që shkaktojnë shumë dhimbje.
Personat me infektim mund poashtu të kenë dhimbje gjatë urinimit
nëse urina kalon në pjesët e lëndimit nga flluskat.
Por edhe simptome sikurse kur personat vuajnë nga gripi si dhimbje
koke, temeraturë, dhimbje të shpindës, gjendra të enjtura.

Lythat: gjenital janë rritje të mishi të cilat mund të paraqiten
çdokund në organet gjenitale të femrave dhe meshkujve.
Ato shkaktohen nga virusi që quhet virus njerëzor papilloma.
Lythat mund të rriten në organet gjenitale apo në pjesët tjera
të trupit posaqërisht në duar. Pasë infektimit me lythat gjenital
kalon 1 deri 3 muaj që lythat të paraqiten në organet gjenitale.
Ju apo partneri juaj mund të dallojnë gunga të vogla të bardha
apo ngjyrë roze apo më të mëdhaja në formë të karfiollit.
Lythat mund të paraqiten në vulvë, penis në testise apo në anus.
Ato mund të paraqiten në formë individuale apo në grup.
Mund të shkaktojnë kruamje por zakonisht nuk shkaktojnë dhimbje.
Shpesh nuk shkaktojnë simptome të tjera dhe mund të jetë vështirë
të dallohen. Nëse femrat kanë lytha në qafë të mitrës kjo mund të
shkaktojë gjakderdhje apo shumë rrallë shkakrkesë nga vagina me
ngjyrë të pazakonshem.

Gonorrea: është infeksion bakterial. Ngjitet seksualisht dhe mund ta
infektojë qafën e mitrës, uretërn, rektumin, anusin dhe fytin.
Simptomet e infektimit mund të shfaqen në mes 1 deri 4 ditë pasë
ekspozimit. Por ndonjherë është e mundshme të infektoheni dhe mos
të kenë simptome.
Infektimi është më e mundshme të dallohet në meshkuj se në femra.

Infektimi i zorrës: mund të ngjitet gjatë seksit.
Dy infeksionet më të zakonshme janë amoebisiasi dhe gjiardiasis.
Këto janë infeksione bakteriale dhe kur të kalojnë në zorrë mund
të shkaktojnë dhimbje në bark dhe jashtëqitje të shpeshtë.
Infektimi i zorrës mund të ngjitet gjatë seksit me dikend që është
i infektuar posaqërisht gjatë aktiviteteve që përfshinë kontaktin me
feçe dhe seksi anal. Infeksioni mund të preventohet duke përdor
kondoma, mbrojtës për gojë dhe dorëza lateks.
Lodrat që përdoren gjatë seksit duhet të pastrohen pas përdorimit
dhe duart të lahen pasë kontaktit me feçe.
Ilaçet kurdër jashtëqitjes ndonjherë mjaftojë pët tretman të
infektimit por edhe antibiotikët mund të përdoren.

Hepatiti: shkakton inflamimin e mëlqisë.
Ka disa lloje të hepatitit, më të zakonshmet janë hepatiti A,B dhe C.
Këto tri lloje të virusit veprojnë ndryshe.
Hepatiti mund të shkaktohet nga alkoholi dhe nga disa lloje të
drogës por zakonisht infektimi ndodh nga infektimi viral.

Molloskumi: është sëmundje e lëkurës që shkaktohet nga virusi
molloskum contagjiosum.
Shfaqet në formë të gungave të vogla në lëkurë dhe mund të zgjat
prej dy javëve deri në disa vite.
Molloskumi shkakton gunga të vogla në formë të perlave në madhësi
të qukave në kofshë, prapanicë, organe gjenitale dhe ndonjherë në
fëtyrë. Ato ngjiten gjatë seksit dhe nga kontakti me lëkurë.
Ngjitja mund të preventohet duke përdor kondoma dhe duke iu
shmangur kontaktit me lëkurë dhe seksit me personin që është i
infektuar përderisa shërohet.
Në shumë raste ky lloj infektimi nuk ka nevojë për ilaqe sepse
zdhuket me kohë.
Megjithatë tretmanet si ngrimja e gungave apo mund të lyhen
me një lloj kemikali.

Uretirisi: i pa specifikuar është inflamim i uretresë në meshkuj.
Ky inflamim mund të shkaktohet nga disa lloje të infekcioneve,
por më zakonisht nga klamidia. Inflamimi mund të përjetohet me
muaj edhe në disa raste me vite në marrëdhënie.
Simptomet përfshijnë dhimbje dhe ndjenja të djegjes gjatë urinimit.
Lloj lëngu i bardhë i vrenjëtur mund të shfaqet në krye të penisit
posaçërisht dallohet në mëngjez.
Ndjenja për të urinuar shpesh po ashtu është njëra nga simptomet.
Shpesh mund të jetë që nuk keni asnjë simptom por kjo nuk do të
thotë që nuk mund të ia ngjitni infeksionin partnerit tuaj.

Zgjebet: shkaktohet nga morrat parazite nën lëkurë dhe shkakton
kruamje. Morrat janë shumë të vogla dhe nuk mund të shihen dhe
shumë njerëz nuk janë të dijshëm që janë të infektuar.
Infektimi mund të shkaktojë kruamje dhe mund të ia fillojë 2 deri në 6
javë pasë infektimit.
Shenjat e infektimit mund të jenë si vija të kuqe nën lëkurë të
duarve, prapanicës dhe organeve gjenitale.
Mënyra më e zakonshme e infektimit është gjatë kontaktit seksual
mirëpo është e mundshme që infektimi të ndodh me këmbimin e
rrobave dhe peshqirëve me dikend që është i infektuar.
Por kjo mënyrë nuk është shumë e zakonshme.
Nuk ka mënyrë efektive ta ndaloni infektimin por nëse jeni i infektuar
mënyra që mos ta infektoni dikend tjetër është duke i larë rrobat dhe
qarshafat më ujë të nxehtë.
Për ti mbytur këto morra është duke e lyer trupin me krem që
mund ta bleni në farmaci.

Sifilisi: nuk është infektim i zakonshëm në Britani të Madhe por
është më shumë i zakonshëm në shtete të tjera.
Është infeksion bakterial. Zakonisht ngjitet gjatë seksit por edhe
mund të ngjitet në foshnje të palindura nga nënat shtatëzanë.
Simptomet e sifilisit janë të njejta në meshkuj dhe femra.
Janë vështirë të dallohen dhe mund të shfaqen 3 muaj pasë seksit
me personin e infektuar. Sifilisi i ka disa faza, faza e parë dhe e dytë
janë më infektuese.

Infeksioni mykotik: është infeksion që shumohet e cila jeton në
lëkurë dhe normalisht qëndron si baktrie jo dëmtuese.
Por nëse shumohet mund të shkaktojë kruamje, ajësim, dhëmbje
dhe shkarkesë në femra dhe meshkuj.
Femrat mund të përjetojnë shkarkesë të bardhë të trashë dhe
dhimbje gjatë urinimit. Meshkujt mund të përjetojnë shkarkesë të
njejtë dhe kanë vështërsi në lafshin e penisit.
Infeksini mykotik mund të ngjitet gjatë seksit me personin e infektuar
por infektimi mund të ndodh nëse veshni rroba të ngushta nga nailoni
apo goma. Infektimi mund të ndodh edhe nga disa lloje të antibiotikëve.
Ndonjherë infektimi është i paqartë mirëpo ngjitja mund të
preventohet duke përdor kondom gjatë seksit.
Meshkujt duhet të e pastrojnë nën lafshin e penisit.
Shërimi i infeksionit mykotik bëhet duke përdor tretman kundër kërpudhor.
Infektimi mykotik mund të përsëritet, posaqërisht në femra.

Trikomanas vagjinosi: shkaktohet nga parazitët që gjinden në
vaginë dhe uretrën e meshkujve. Shpesh nuk ka simptome.
Nëse simptomet janë prezent ato mund të jenë dhimbje gjatë
urinimit dhe shkarkesë në meshkuj, dhimbje gjatë seksit dhe
inflamim në vulvë të femrave.
Ngjitja normalisht ndodh gjatë seksit oral, anal dhe vagjinal me
personin e infektuar.
Shërimi bëhet me antibiotik dhe infektimi nuk përsëritet.

Disa informacione për sëmdundjet ngjitëse seksuale më të shpeshta.
Ç'rarë është HIV-i?

Shkurtesë e cila rrjedhë nga gjuha angleze domethënë Human
Immunodeficiency Virus -virusi njerëzor i cili dëmton sistemin e
imunitetit. Është virusi që e shkakton Aids apo Sidën siq njihet
tek ne. HIV e dëmton sistemin imun në trup dhe personi me virus
është i pambrojtur nga disa infektime.
Personi i/e cili/a është HIV pozitiv nuk do të thotë se vuan nga Aids.
Mund të shkojnë vite të tëra deri sa HIV ta dëmton sistemin imun
dhe personi të sëmuret.
Gjatë kësaj kohe personi me HIV pozitiv mund të jetojë me shëndet
të mirë me vite të tëra pa zhvilluar Aids.

Ç'farë është AIDS (SIDA)?

AIDS rrjedh nga gjuha angleze Acquired Immunodefficiency Sindrom
apo SIDA qe rrjedh nga gjuha frenge Syndrome d’Immuno Déficience
Acquise. Nga të dy emrat kuptohet se AIDS është sindromi i fituar
nga virusi i cili dëmton sistemin e immunitetit.
AIDS është një kolekcion i infektimeve dhe kancereve të ralla që
njerëzve me HIV pozitiv mund të ju zhvillohen.
Nëse një person me HIV sëmuret me njërën nga këto sëmundje të
veçanta atëherë do të thotë se vuan nga AIDS.
Shumë nga këto organizma që i shkaktojnë këto sëmundje janë mjaft
të zakonshme dhe relativisht të padëmshme për personat me
imunitet të shëndosh.
Megjithatë, te personat me imunitet të dëmtuar keqësisht mund të
shkaktojnë sëmundje serioze dhe vdekje.

Si infektohen njerëzit me HIV?

Katër mënyrat kryesore për tu infektuar me HIV janë:

1.Duke pasur marrëdhënie seksuale vaginale dhe anale pa përdorim
të kondomit me dikend që është i/e infektuar me HIV

2.Duke marrë drogë me pajisje të injeksioneve që është e
kontaminuar me gjak të infektuar

3.Foshnjet gjatë shtatëzanisë nga nënat e infektuara me HIV,
gjatë lindjes apo ushqimit me gji.

4.Me injeksion apo transfuzionit me gjak nga personi i infektuar.

HIV nuk ngjitet nga kontaktet sociale ditore si: puthjeve në
faqe, prekjeve, përqafimeve, takimi me duar larja në pishinë, nga
nevojtoret, enët, lugët/pirunët apo ushimet që pregaditen nga
personi i infektuar me HIV kollitja, teshja apo lotët, kafshimet e
insekteve apo kafshëve.

Marrëdhëniet seksuale: Ju mund të infektoheni me HIV dhe
infektime të tjera seksuale nëse keni marrëdhënie seksuale vaginale
apo anale pa përdor prezervativ me dikend që është i infektuar.
Prezervativi ju jep mbrojtje efektive kundër HIV nëse keni
marrëdhënie seksuale.
Prezervativat po ashtu mund të ju mbrojnë kundër infektimeve
të tjera seksuale po ashtu edhe shtatëzanive të padashura.

Shtatëzania:

Nëse jeni shtatëzanë dhe jeni të infektuar me HIV, kujdesi i
përshtatshëm para, gjatë dhe pas lindjes mund të zvogëlojë
rrezikun e transmetimit të HIV në fëmijën tuaj 20 përqind në
deri në një përqind. Për ta zvogëluar mundësin e transmetimit
të HIV ju mund të merrni tretman me medikamente kundër HIV
gjatë shtatëzanisë.
Lindni foshnjen me operacion ta ushqeni fëmijën me shishe nëse
është e mundhsme sepse është e vërtetuar që ka mundsi 10%
që HIV mund të kalojë nga qumshti i nënës.

Dhënja dhe marrja e gjakut;
Dhënja e gjakut në Britani të Madhe është e sigurt.
Të gjitha pajisjet janë të sterilizuara dhe përdoren vetëm njëherë.
Të gjitha prodhimet, organet dhe indet për transplantim analizohen
për antitrupat e HIV.
Prodhimet e gjakut poashtu trajtohen nxehësitje për të shkatruar
HIV. Kështu që tani për tani rreziku për tu infektuar nga HIV nga
transfuzioni i gjakut në Britani të Madhe është i papërfillshëm.