Ferri nga Dante Aligieri...

Dola ne cas, kah ai shkova tue nga;
E djajte para marshuen ne krye dekikut,
Sa dreshta se po e bajne fjalen asgja.

Keshtu luftaret pashe, trembun rrezikut,
Kur nga Kaprona dilnin jashte me bese
Rrethue djathtas e majtas prej anmikut.

Une iu afrova prisit tim me shprese,
Prej tyne por s’I hiqja syte e mije,
Kushdi c’perbluejne, mendoja, mbrenda krese.

Krrabat drejtuen mbi mue e: < A ban t’I bij, -
I thonte njani tjetrit, - mu ne shpine?>
< Po, - gjegjin tjeret, - theja njanen brije!>

Por djalli, qe po fliste me zotnine,
Koken e solli mbrapa menjehere
E I tha:

Pastaj kah na: < Ure n’ure neper gomnere
S’ka mundesi ma rrugen ta vazhdoni,
Se krejt asht shembun I gjashti qemer!

Por n’qofte se me shkue tutje ju deshroni,
Ngjituni kesaj kreshte dhe, pa zore,
Do ndeshni ne nje ure, - ne te kaloni.

Dje u mbush, plotsisht pese ore para ksaj ore,
E ‘I-mije-dyqind-gjashtdhjetegjashta vjete,
Qyshe se u nderpre kendej shtegu malor.

Po coj me ju do dreqen, qe perpjete
Do shkojne me pa mos del kush mbi katran, -
Shkoni me ta, e gja s’ka me ju gjete!>

or Turiqen, ketu! – filloi me thane. –
Mbi dhjetshen, Mjekerroc, t’jeshe kryeshejtan!

vazhdon...

Dragon e Xhagajdor, eni n’kete ane!
Ti Derrcatall dhe ti o Qengrricon!
Shpejt, Kuqaleger, Ngerdheshanit prane!

Sillniu rrotull kazanit qe valon;
Shendosh m’I coni fill, vec jo gjetiu,
Por n’ure, qe siper lugjeve u kalon!>

Vetem ma mire ta bajme na rrugen tone,
Ne qofte se e din, se fort p I drue I ziu!

Pse nuk po je I urte si gjithmone?
S’degjon si kercllojne dhambet te terbuem?
Rrezik shoh n’ata sy heret a vone!>

E ai m’u gjegj: Dreqnit le t’I kercllojne sa t’duen catajte, -
E kane me ata, qe n’pise jane te denuem!>

Te gjithe u kthyen at’here nga penda e majte;
Por, si per shenje, nga I pari tue u zgjerdhi,
Gjuhen ma pare shternguen mes dhambesh djajte;

E ai * * * *’n e vet e kishte ba buri.

Kenga e XXII


Une pashe kalores tue u vu n’marshim,
Ne sulm tue ra o tue parakalue,
Ndo’jhere tue u terhequn per shpteim;

Ne token tuej pashe trimat tue vrapue,
O aretinas, pashe tue ca urdite,
Cet’-cete o nje-per-nje n’kuaj tue luftue:

N’sa japin shenje kambanat e burite,
Ose daullet o keshtjellat mbylle,
Me mjete tona o n’dhe te huej gatite;

Porse ne kambe o n’kuaj nen te tille fyell
Ushtri s’pashe kurr tue lvize e as mos shikosha,
As barke qe merr drejtim nga toke o yll!

Na shkonim, pra, me ata dhjete trimosha, -
Shoqni I thanshin! C’kishim, valle, me ba?
N’kishe – me shenjtore! N’mejhane – me sarahosha!

Katranit syte s’po dija me ia da,
Doja me pa n’ate lugje si pesojne
Shpirtnat denue me u djege me aq hata.

Porsi delfijte detaret I lajmojne,
Mbi vale tue ndale sa per nje cas me shpine,
Qe barken nga stuhija ta shpetojne,

Ashtu, per t’lehtesue ndopak zjarmine,
Kurrizin nxirrte mekatari I shkrete
E fshihej prap ma shpejt se vetetin.

Sikur per te gjate bregut ne kenete
Rrijne, turijt jashte, bretkosat mbare e mbare,
Ndersa kambet e trupi n’uje kane mbete,

Ashtu qisnin turijt ca mekatare,
Por, t’pamen Mjekerrocin, shpejt me frike
Zhyteshin n’pise kush te shpetoje ma pare.

vazhdon...

Une pashe, - e pamja ende zemren ma fik, -
Njanin qe s’luejti dot, si n’llom te zi
Ndodh qe ‘j bretkose ngurron, n’sa tjetra ik.

E Qengrriconi, qe ish ma n’afersi,
Cfurkun ia futi n’floket katranose
Dhe e coi perpjete, - vider m’u duk n’ajri!

Me emna I njihja, se, kur u ndane pose,
Mire vrejta kush u zgjodh me me shoqnuem
Dhe vuna vesh kah thirreshin xhindose.

<capojt ne mish, qe per marak me e lnuer!>> -
thrrisnin njezani dreqnit e mallkuem.

<mesuesit tim at’here zuna me I thane, -
e kundershtarve t’vet u ra nder duer?>>

E prisi iu afrue mkatarit prane,
Nga ish e pyeti e ai u gjegj n’ate zor:
<
Em ame te nje zotni m’vu sherbetor,
Sepse im ate, qe ish njeri I prape,
Vehten eg jane shkatrroi edhe u ba hor.

Te mbreti I mire Tebald mbrrijta me u kape,
Tue marre ryshfet, tue ble edhe tue shite,
Prandej sot llogari jap ne ket vape.>>

E Derrcatalli, anash qe kish qite
Dy dhambe katroca sikur te nje thiu,
N’mish provoi njanin se sa din me shqite.

Nder thoj mizore macokesh kish ra miu.
<> -
Mjekrroci tha, me krahe mbasi e perfshiu.


vazhdon...

Iu suell at’here mesuesit: <Sa me marre vesh prej tij ti ke deshire,
Se tjeret fill mandej do t’ia bajne paq!>>

<qe t’jete latin, fute n’peshkve per gazep!>>
<
me nje gjiton jo t’larget qeshe… Ah prep
sikur bri tij te rrija zhyte I ngriti,
s’do kishja frike tani as thue as grep!>>

<> - Xhagajdori briti,
me krrabe ia ngjiti krahut, mizorisht
ia shqeu nje zhangel e ne ajr e ngriti.

Desh dhe Dragoni me ia zhgulun misht
Ne pulpe te kambes, por dekuri syne
Perqark e suell e I kqyri egersisht.

Mbasi hujin e pare ne te e shfryne,
Mesuesi menjehere I tha atij,
Qe ende veshtronte mishin qe ia shqyen:

<e thue lajthite qe iu shmange pak?>>
<
u gjegj, - ene me perzi mbrende cdo batak;
kur pat ne dore anmiqte e zotnise s’vet,
u suell aq mire, sa t’gjithe e cmojne me hak.

Rob ishin e I liroi tue marre ryshfet;
Qe matrapaz ne gjithe punet e tija
Jo dosido e I vogel, porse mbret.

vazhdon...

Me Mikel Zanken fort I shkon miqsija;
Ish logodoras; kur rrijne tue llafose
Per Sarde, nga goja u rrjedhin fjale me mija.

Kqyr ate qe I kercllon dhambet tue u kanose!
Do flisja me, por shoh se ai sa ma pare
Po matet me ma krue mire kete qerose.>>

Kryedjalli Ngerdheshanit dreq zuzar,
Qe syshe ngerdhucej n’qejf te madh me there,
Iu suell e I tha: <>

<I frikesuem biseden ai vazhdoi, -
Lombardas e toskane ju sjell mejhere;

Vec t’mshehen Kthetrafletet me capoj,
Shpirtnat keshtu mos t’kene se ke me drashte;
E une, I vetem, ulun mbi kete shtoj

Per ju do te therras ma shum se gjashte,
Ne qofte se fishkulloj, sic jem’ mesue
Me ba sa here qe njani kryet qet jashte.>>

Turijte coi Turiqeni, se u kujtue,
Kryet tundi e tha: <Me u zhyte prap ne katran ky ka trillue!>>

Por ai, qe ish I rysun ne sherri,
Gjegji: <Qyshe pranoj me fike shoket e mi!>>

S’u mbajt ma Shtrembafleta, mbi cdo dreq
Ai desh me dale: <S’do ngas, qe shpinen tande mire ta ndreq,

Por do t’I rrahi flatrat mbi katran;
Te zbresim e ta bajme bregun mburoje,
Me u talle me dreqen t’shohim a ia mban!>>

vazhdon...

O ti, lexues, degjo kete goxha loje!
Sejcili syte e vet n’ane tjeter solli,
I pari ai qe qe ma I rrebte ne goje.

Mire navarrezi kohen gjet, mbeshtolli
Gjithe forcat e, tue u mshue kambvet, ne cas
U hodh edhe prej krahve t’shefit dolli.

Te gjithe u mbushen me te forte maras,
E ai, qe per deshtimin faj kish vete,
I pari u sul tue brite: <>

Por frikes s’ia kaluen te lehtat flete,
Vetime mes valesh I denuemi u mbyt,
E ai fluturim u ngrit, me gjoks, perpjete;

Jo nryshe nje rosak nuk futet zhyt,
Kur e sulmon skyferi ta haje gjalle,
E I lodhun ngrihet ky me shpirt ne fyt.

Zemrue fort Plakarani, se I kish talle
Mkatari, ra pas dreqit fluturim,
Gezue prej ikjes, shokut per t’ia kalle;

Por, mbasi batakciu nder sy iu shkim,
Ai me capoj djallit iu hodh ne shpine,
Mbi pise u kaperthyen me t’madh terbim.

Dhe tjetri por kish qene nje gjeracine,
Shokut ia ngjiti kthetrat e mallkueme
E n’cas te dy ne gjol rane me kaptine.

I shperndau vetem brraka e pervelueme;
Donin, por t’zotet s’ishin mame u ngrejte,
Kaq flatrat kishin pise t’vishtullueme.

Mjekrroci me te tjere, ate hall tue vrejte,
Katerve u dha urdhen me u hjedhe ne breg
Me cfurq ne dore; keta at’here me t’shpejte

Andej-kendej, ku u tha, zunenga nje shteg,
Krrabat drejtuen dy dreqent me I terhjeke,
Qe der ne palc katrani-zjarr I djeg;

E na I lame ashtu tue u perpjeke.

Kenga e XXIII


N’heshtje, vetare, si I iken asaj valle,
Shkonim njani mbas tjetrit me krye ule
Si franceskan kur ecin n’per rruge t’madhe.

Te prralla e Ezopit m’ishte ngule
Mendja ime, si pashe gjithe ate rremuje,
Ku ai tregon si kneten not e duel

Mi e bretkoce. Ma fort dy pika uje
S’gjasojne, se te dy ngjarjet kur I ven
Perballe, kushdo e sheh kete gjase po t’duej.

Si nga nje tjeter nje mendim shperthen,
Keshtu m’vetoi dicka nder mend ma vone,
Qe frike ne palc me shtiu sa bese s’e zen.

Ja cka mendoja: <Pesuen c’pesuen e keq u vune ne loje,
Kjo gja I poshtnoi keta te patenzone,

Prandej inatin gja s’do t’ua ndaloje,
Do te bijne permbi ne si kokrra e rrfese,
Si qeni kur ia njet leprit me goje.>>

Prej frike po m’u cojshin leshte e krese
E siellja koken mbrapa tash e pare,
Prandej thashe: <
Nuk fshihemi, s’besoj se pa zarar
Do ndahmi; diku mbrapa I kemi lane;
S’I shoh, por m’duket se mbi qafe m’jane vare.>>

E ai: <S’do ta feksoja ftyren tande aq kthielle,
Sa shoh mendimet tua ane per ane.

Cka n’mendje ke, tue rrjedhe tani asht fill
Kah une, e ne cdo gja te dy perkojme,
Pra ceshtjen per te dy keshtu e kam zgjidhe:

vazhdon...

N’qofte bregu I djathte me I ulte e na mund t’shkojme
Me zbrite ne lugjen tjeter pa u ndale,
Ndjekjes, qe po I friksohmi, I shpetojme.>>

Ende s’I kishte thane ai keto fjale
E, ja, djement I pashe tue fluturue
Drejt nesh, me flatra t’shtrime, pale e pale.

Mesuesi menjehere me kapi mue
Si ajo nana, qe papritmas zgjohet
Nga zhurma e sheh se flaka e ka rrethue;

Foshnjen rremben e rend me vrap, s’ndalohet,
Kujdes per vehte s’ka, po per ferishte,
Vetem me ate kmishe ne shtat e nuk kujtohet.

Poshte kodres se rrembyeshme ashtu si ishte
Shkiti dhe prisi, per ate shkamb mbeshtete,
Qe lugjes tjeter nga nje ane iu vishte.

S’rrjedh uje neper kanal me vrull tatpjete
Per me sjelle nje mulli ngulun ne toke,
As kur te jete tue u futun neper flete,

Si rrshqiti prisi im neper ate boke;
Ne parzem me shterngonte pa ia da,
Si t’me kish bir e jo si t’ishim shoke.

Mire n’fund te lugjes tjeter s’kishim ra
E ata ia behen n’zgrip te asaj rrepine
Shi permbi ne, por s’kishin c’me na ba;

Se Pushteti Hyjnor u dha mundsine
Lugjes se peste si roje me I qendruem,
Por tutje nuk e shtrinin dot fuqine.

U gjetem mes do shpirtnash te ngjyruem,
Qe ecnin dalngadale si n’procesjon,
Tue qa, e u dukshin t’lodhun, te dermuem.

vazhdon...

Manteli me kapuc seicilin mblon
Deri nder sy; po aq persosmenisht
Ne Keln mungaret t’vishen kane zakon.

Ai ar perjashta t’I merr syte krejtsisht,
Permbrenda por jane plumb qe nuk peshohet,
Ata t’Federikut mund t’I mbajsh ne gisht.

O peshe e rande, qe per amshim do cohet!
Na majtas shkuem, me ta krahas perhere,
E qanin me lot t’idhun sa s’tregohet.

Por te randuem se tepri ata te mjere
Ecnin mezi, mertisun kambe e krye,
Sa ne cdo hap u gjindshim me te tjere.

At’here une prisit: <M’afro te ndonje shpirt qe ka lane nam,
Tue ece shiko mos njeh njeri me sy!>>

E njani, qe toskancen ndjeu n’ate lame,
Briti mbas nesh: <Po ngitni neper terr, qendroni n’kambe!

Ndoshta ndo’j gjegje edhe une ta jap.>>
Mesuesi at’here m’u suell: <E pastaj ecu krahas hap per hap.>>

E ndala e pashe dy vete, qe n’ate sokak
Po nguteshin, te une me ardhe tue dashte,
Por ajo barre s’I linte e I ngushti cak.

Kur mbrriten, syte u kishin dalun jashte,
Me kqyren pa ba za, pastaj te kthyem
Nga shoqishoj peshpriten si tue drashte:

<por n’qofte se ata kane vdeke, me thuej per hir
te kuj ecin pa qene n’mantel mberthyem?>>

vazhdon...