Poezi nga Migjeni (Millosh Gjergj Nikolla)

Blasfemi

Notojne xhamiat dhe kishat nëpër kujtime tona,
e lutjet pa kuptim e shije përplasen për muret e tyne
dhe nga këto lutje zemra zotit ende s'iu thye,
por vazhdoi te rrahi nder lodra dhe kumbona.

Xhamiat dhe kishat madhshtore nder vende te mjerueme...
Kumbonaret dhe minaret e nalta mbi shtëpia tona perdhecke...
Zani i hoxhes dhe i priftit ne një kange te degjenerueme...
O pikture ideale, e vjetër një mijë vjeçe!

Notojne xhamiat dhe kishat nëpër kujtime te fetarve.
Tingujt e kumbones ngatrrohen me zanin e kasnecit,
Shkelqen shejtnia mbi zhguna dhe nder mjekra te hoxhallarve
O, sa engjuj te bukur përpara deres se ferrit!

Mbi keshtjellat mijvjecare qendrojne sorrat e smueme,
krahet i kanë vare pa shprese simbojt e shpresave te humbune
me klithma te deshprueme bajne fjale mbi jetë te pemdueme,
kur keshtjellat mijvjecare si xhixha shkelqejshin te lumtuna.

Melodi e Keputun


Melodi e keputun
lot i kjarte nga syni
i një grues se dashun...
andje e perplasun,
xhevahir i tretun,
një anderr e shkelun,
buzë e paputhun
ne melodin e keputun.
Nga vaji i heshtun
shkunden supat e zhveshun,
verbojne nga zbardhimi...
e ther, ther hidhnimi
për casteet e rreshqitun,
për fatin e ikun,
për gezimin e humbun
ne melodin e keputun.
Brrylat nder gjuje te mpshtetun,
ftyre ne shplake e fundosun:
Qan grueja e pikllueme
me zemër te piskueme
(një kitare e gjymtun,
za kange i mbytun
ne buzë nga dhimb' e puthun
ne melodin e keputun).
Hesht njeriu pran grues
qe qan e turpnueme...
syni i venitet
ne te loti vervitet,
diçka nxjerr nga xhepi
grues ia le dhe se shpejti
e len gruen e humbun
ne melodin e keputun.
Por kur vjen ndoj tjetër,
epshi kaperthehet,
gjaqet turbullohen,
përzihen, pervlohen,
cohen peshe, terbohen
... e vetëm ndegjohen
ahtet e molisun
ne melodin e grisun.

Kanga e te Burgosunit


Neper hekra te kryqzuem te dritores seme
shoh qiellen te coptueme ne katerdhete cope
edhe shoh diellin sa një pare serme
aq larg është qielli nga e emja grope.

E kjo grope e eme e ka emrin burg.
E dini se burgu nuk është për defrim.
Prandaj burg' i em është shum i ulte
dhe me bani palmuc dhe me mbyti ne trishtim.

Hekrat e kryqzuem dhe ndergjegj' e eme,
dy anmiq te betuem, luftojne dit' e nate;
por hekr' i fortë e mund ndërgjegjen teme
dhe ne deshprim përplasem si një qen i ngrate.

E kur nata vjen dhe xhixhillojne hyjt
gezohem fort, se hekrat nuk m'i kryqzojne syt',
por t'u sjellmen mbrapa shoh dritën e smute
edhe hijen teme tu' u zgjate ne murt

si një kercnim ligji, posi një dajak.
Dhe atëherë terbohem dhe urrej pa masë
dritën, hijen, veten, muret edhe hekrat
edhe e ndjej veten lua te ndryem ne kafas.

Neper hekra te kryqzuem te dritores seme
shoh qiellen te coptueme ne katerdhete cope
dhe zemra e eme ndien po aq te breme
ne mes te katër murve si ne një grope.

Kanga e dhimbes krenare


O dhimbe krenare e shpirtit qe vuen
dhe shpërthen nder vargjet e lira...
A deshte, vall, për t'u ngushlluem
tu' e stolise botën me xhevahira?

O dhimbe krenare nder vargjet e lira,
qe kumbojne me tinguj te sinqertë...
Vall, a do të prekish kend nder ndijesina?
Apo do vdesish si vdes gjethi ne vjeshte?

O kange e deje e dhimbes krenare...
Mos pusho kurr! Por bashke me vaje,
si dy binjake kendoni mjerimin
se koha do t'ju bije ngushllimin

Vjeshta ne Parakalim


Vjeshte ne natyre dhe vjeshte nder ftyra tona,
Afshon ere e mekun, lengon i zymte dielli,
lengon shpirt' i smum nder krahnore tona,
dridhet jet' e vyshkun nder gemba te një plepi.

Ngjyret e verdha lozin ne vallen e fundme
(dëshirë e marrë e gjethve qe një nga një vdesin!)
Gezimet, andjet tona, dëshirat e fundme
nëpër balta te vjeshtes një nga një po shkelin.

Një lis pasqyrohet ne lotin e qiellit,
tundet dhe pergjaket ne pasion te viganit:
"Jete! Jete unë due!" - e fryme merr prej fellit,
si stuhi shkyn ajrin... por në fund ia nis vajit.

Dhe m'at vaj bashkohet horizont' i mbytun
ne mjegull perpise. Pemet deget e lagun
me vaj i mshtjellin ne lutje por kot! e dinë, te fikun,
se nesër do vdesin... Vall! A ka shpëtim ndokund?!

Mallengjehet syni, mallengjehet zemra
n'orën e vorreses, kur heshtin damaret,
e vorri inaltohet nën qiella ma t'epra
me klithem deshprimi qe ne dhimbe te madhe zvarret.

Vjeshte ne natyre dhe vjeshte nder ftyra tona.
Renkoni dëshirat femite e jetës se vafun;
renkoni ne zije, qani mbi kufoma,
qe stolisin vjeshten nëpër gemba te thamun.

Kanga e Perndimit


Kange Perndimi, kange njeriu te dehun nga besimi ne vete
Kanga e tij një fÚ tjetër, me tempuj te tjerë, me meshe solemne,
ku prej mengjesit deri ne mbramje shkrihen ndjesite njerzore
n'apoteozen e hekurit; shpirtent pershkohen ne tymore,

te cilat ne fishkllim i perqeshen zotit te vjetër edhe qiellit
e me re te ndyt' tymi te dendun ndricimin ia vrasin diellit.
Fe tjetër, fe e cmendun e Perndimit te mrekullueshem...
ekzaltuem shklet njeriu ne delirium te pakuptueshem.

Degjon zanin q'i thotë feja. Plagos qiellen, e shpon tokën,
i shkyn horizontet e bardhe, zhvesh natyren, ia heq kotllen.
Kult' i tij kult i zhveshun! Nuk ia bren ma trute enigmi
e varros, mbi varr ia ve një shej perbuzje o nderimi.

Kange Pemdimi, kange njeriu te dehun nga besimi ne vete
Kanga e tij shpres' e bukur, me flatra te një tjetër jetë
ne te cilën dielli do ndërroje udhën: ka për t'u linde nga Perndimi
por deh! nga lumnia tash humb koken rruzullimi.

Me një "tango" qejfi tash ia ngatrron fijet zotit te vjetër
ka me ia skandalizue te birte besnike ne planete te tjetër,
Kanga Perndimi, kange njeriu te dehun nga besimi ne vete...
Le të degjojme këngën qe mshtillet ne shllung' avulli ne pika djerse.

Shpirtent shtegtare


Mbrame një ere e ftohte acar fryni nga ana e maleve,
i shkundi shpirtent tonë bashke me gjethe te kësaj vjeshte
i mori andej kah dielli hijen si te pergjaket ua lëshon zalleve
ne Perndim, ku shtret e shkimet dita ne pamundsine e vet
Enden shpirtent tonë nëpër vise te Perdimit te mrekullueshem,
bajne te fala dhe me thanë vendeve te shuguruem
e te peritnme nder fluide te hekunt te zjarrmit adhurueshem
e me një kredo gezojne qiellen me cagje e te tymuem
ne cilën, diku ne skaj merimanga fatin tregon
vetes dhe njerzis poshtë, qe damaret i rrahin
(si te rrahunt trompete ne vorreze) ndërsa tue qa, kumbon
e thrret kumbon' e fabnikes, i njemijti fishkellim si një fsham
shkyn ajrin
Shpirtent tonë me një dashni tragjike ato vise i duejne.
n'eter te kulluet u bajne fli ndjenjat e veta ma te holla
E te nesërmen fatale kundrojme një horizont me njolla
shtegtare te merguem. shpirtent tonë n'origjinë po kthejnë

Ekstaza Pranverore
.


..dhe pranvera erdhi...
Neper ftyra tona rreshqiti nji gezim
dhe nder zemra tona ngrehi një fole,
e një jetë e bukur, e një jetë e re,
me dëshira te shumta po buzqesh ne lulzim.
...dhe dallndysha erdhi...
si shpirti n'ekstaze, ne hovin e shejt shtri;
me qiellen rroket, me diellin puthet,
dridhen krahet ne hare mandej poshtë versulet
t'u dhurue ne cicrim pershndetje një mijë.
...triumfon bylbyli...
kangetar plot magji ne gemb te trandafiles,
ne një tempo te marrë perkdheljet po shfre
e kënga kumbuese, kang' e tij pa fre,
është si kange Orfeji nder telat e lyres.
...dhe vesa shkelqen...
ne një pikë t'argjant pasqyrohet jeta
terheqse si andrra dhe si vijzatimi
nder orët e hyjzimit, kur shpërthen agimi
e rrezet e arta rreshqasin nder fleta.
... dhe pranvera erdhi...
Neper ftyra tona rreshqiti një gezim
dhe nder zemra tona ngrehi një fole
e një jetë e bukur, e një jetë e re
me dëshira te shumta po buzqesh ne lulzim.

Dy Buze


Dy buzë te kuqe,
dy dëshira te flakta,
qe afshin ma thithen,
gezimin ma fiken,
si fantazma iken
nder do bota te larta...
Dy buzë te pergjakta,
dy dëshira te flakta,
qe afshin ma thithen
ne buzë kur m'u njiten
andjet m'i trazuen,
zemren ma terbuen,
trunin ma helmuen
e në fund u merguen...
Dy buzë te kuqe,
bukuri fatale,
te një grueje sterzane
një pranvere te tanë me morme
një pjesë zemre me nxorme,
dhe gezimin ma vodhne...
Ato dy buzë te kuqe
dhe dy lote te mia
qenë shenjat e dhimbjes
kur me vrau bukuria,
kur me zu dashunia
e me dogji rinia.

Sonet Pranveruer


Me kange ne buzë e me hove të reja
u zgjue agimi pranveruer,
largesinat e hjedhta ka zatete hareja,
n'argjent shkelqejne brigjet terthuer.

Me kange ne buzë u zgjue agimi
dhe ia kendoi këngën diellit t' art
rrezash purpure dhe jetedhurimi
me kaltrinat e thellta ne qielle te kjarte.

Me manushaqe ne buzë e me andje ne zemra
vajzat si biluri nder kopshtie te gjelbra
dihasin aromat, qe lulzimi derdhi,

me gji te paprekun, ku dashnia sose
me fletza trandafilesh qe flladi sjelli
dhe adhrojne pranveren me një apoteoze.

Z.B.

Buzmramja u dridhte nder afshet e mbrame
te diellit perndimuer
me kuqlim e tisa purpuer,
me kaltrina te kullueta ne qielle e ne sy tand.
ku në fund u pasqyronte një dashni e lume
si vegimet e fatbardhsis ne lima,
mbi te cilin terthuer fluturon një pellumb
dhe gezime te pamatna gugon pa pra.
Zojushe, q'at buzmramje
unë andrroj me andje
dhe me një dashni te pastër
ata dy sy tuej te kalter,
qe m'u falne lete
me një shikim diskret.

Ndeshja


O grue, qe te ndesha ne ditn e fatkobit tem,
kur prirja njellte e syt shikojshin zi
e ndjejshe veten se dhe unë jam fli
te një ndjesi si ti.

O grue, q'u ndeshme ditne e fatkobit tonë
zemër për zemër edhe ball për ball
e ndjesite n'u shprehen me mall
me një vall':sahall...

Dhe kështu ne rrugë te madhe e shitme zemren tonë,
njerzve qe vetëm një te perqeshun dhanë për te
e shkuen te kenaqun e tu' u gezue pse
pane mfshehsinat intime te kësaj jetesës sone.

E na, dhe një dhimbe te sinqertë tue ndije,
vuejshim me zemër te ndrydhun si dy fëmijë
te humbun nder vise te hueja naten, vonë,
o grue, q'u ndeshme ne ditn e fatkobit tonë.

Një nate


Grue a hyjneshe, e mbeshtjellun n'errsi te nates,
zbriti nga sfera te panjoftuna nder odat e mia
dhe u shtrue një fllad, një e kandshme ndjesi,
një heshtje parathanse zemren don te ma perpije,
vetëm qe ora këndon këngën e thjeshtë te nates
-jo -jo! dhe diku larg dëgjohen tingujt e kanges
Grue a hyjneshe m'erdhi nga gjin' i errsines...
Qe! frymën ia ndjej dhe zemren qe rreh prej fellsines.
Buzet e njoma te saj,
Syt e zez e te mdhaj
me hamnoni vijash te bindshme
premtojne një dashni te hijshme
(ashtu dhe akordi i heshtjes
frytin e ambel te marrveshtjes).
Dhe njemend! At nate vallzuen ndjesit e jona
me një valle defryese, pa marrun fryme...

Mbas Tryezes

Kështu ne te rinjve na kalon nata:
Prane tryezes meremer-falso, me gote te plotë a boshe,
me kujdes të madh ndejun (si e lyp dans-edukata),
te ngrehun, te ngrime, te stolisun
e ftyrash te qindisun
me puder, karmin... jo? por me përshtypje te mirë
qe na e sjell zojusha e bukur dhe me hirë
tu' na buzqeshe ambel, buzesh te kuqe si gjaku,
nsa gjit' i majen, dridhen ftyra kuqet, zbehet...
e ne secilin prej nesh në fund ka një shprese kendedhet
dhe na shtrengon laku...
Qashtu ndeje, tu' e vrejtun, çojme biseda të ndryshme
serioze, t'urta, por ma shpesh te dyshueshme,
me gjuhe te bukur, te zgjedhun, mbi ngjarje te ra flasim
e prej një deshires pa mshire te gjithë pelsasim.
Ngushllim! se zonjusha na i din mirë hallet,
prandej aq me andje, bukur, kercen vallet.
Tonet muzikore derdhen, rrkaj derdhen,
lemojne ata qe ne valle sjellen, ne hare sjellen,
lemojne tryezen, gotat, veshjet tona, ndjenjat
e fantazis sone, i hapen ylber velat...
Por befas, te njejones se panjoftun tingllimi,
se cilës është te hyu i bukuris trillimi,
krahnoret n'i perkdheli dhe n'i piskoi zemrat,
gjatë korrizit te thenet zbresin fill te themr;
Qashtu vuejme, defrejme...
Jeten adhurojme,
nsa drita shkelqejne
zojushen shikojme
dhe n'andrrim vallzojme...
Rishtas, me plot dashje, vallet ndiqen, ndiqen
Vash e djalë përputhen
mbrend dy zemra digjen,
por me u puthe nuk puthen!

Hidhet e perhidhet

Hidhet e perhidhet ne shtregullen e fatit
djalosh' i Arbenis.
Hidhet e perhidhet ne pemdim mbrapa malit
me hovin e rinis
zogu i liris!
Ne shtregullen e fatit, nder këto fluturime
ma shpejt i rreh zemra edhe merr drithtime
se qiellat e hueja premtojne gezime t'ambla
nëpër shkalla te hueja, nën te ngjyrta llamba
premtojne hyjnizimin ne vallen e defrimit;
femen-mashkull rrokun si dy vete qe mbyten
kin për te mbramen here qindenje here puthen
e mbrenda krahnorit gati te pelsase zemra,
nsa majet e kepucve shkarravisin germa
te tanë naten e lume deri ne te lem t'agimit.
Për njenin ky gezim, për tjetrin gezim tjetër...
ndoshta vllime librash, atom ose kompas
fund' i fundit shkundet ai djalosh i vjetër
nga melankolia fillon te vueje pa masë.
Dh' atëherë nalmadhnia e tij mbret Dyshimi
futet ne zemër, ne tru, ne jetën e te riut
mfshehtas fillon lojen tinzake, si krymbi
ne thalbin e molles... e syni i te riut
merr hijen e vendit, hijen e një murit
mbrapa te cilit rrahin zemrat e makinat
m'i krijue jetë te tjetër, njeriun e gurit...
... po, një ringjallje mbi te vjetra kalbsinat.
Syn' i te riut muer hijen e atij murit.
Hidhet e perhidhet
zogu i liris,
por dhe bjen ku lidhet djalosh' i Arbenis.

Malli rinuer

Valet muzikore fluturojne nga perndimi
shkrepen e pertrihen
për muret e dhomes seme,
edhe mandej dridhen
mbrenda ne zemren teme
dhe zgjojne ndijesina qe mblue ka hini.
Ndijesite e mia me valet muzikore
shkembejne puthje te nxehta
posi dy dashnore
e pa mshire shegjeta
me ther ne krahnor
edhe më merr malli për jetë ma gazmore.
Malli rinuer për jetë ma shkumbuese
flen pa fat ne mue,
një tingull pemdimi
është ngushllim për mue
kur me mshtjell mashtrimi
me melankoline e vet aq trishtuese.
Tingujt miqedashes, qe ne dhomen teme
me falin rytmin
e një dansit te largët,
me kujtojnë perqafimin
e ciftave te shkathet
qe sjellen hirshem nëpër drrasa te gedhenme.

Një nate pa gjume

Pak drite! Pak drite! Pak drite, o shok, o vlla.
Të lutem, pak drite ne ket nate kur shpirti vuen,
kur te dhemb e s'di c'te dhemb, e syni gjum nuk ka,
urren nuk din c'urren, don e s'din se c'don.
Pak drite! 0 burrë! 0 hero' ngado qe të jesh. ....
Burre qe shkatrron edhe qe nderton sërish!
Pak drite vetëm, te lutem, mshire të kesh,
se do cmendem ne ket nate pa gjume dhe pa pishe.
Oh! ta kisha pishen te madhe edhe te ndezun!
Me flaken e pishes ne qiellin e ksaj nate
ta shkruejshe kushtrimin... Ehu Burre i tretun
Do ta shifsha vallen tande ne maje te një shpate.
Por pishe nuk kam e vetëm janë burrat, shoket...
Dergjem n'errsin pa gjume dhe pa drite...
Askush s'me ndigjon, cirren kot me kot...
Hesht more, hesht! por qëndro, o shpirt.
Gjeli këndon dhe thotë se është afër drita
Gjel, rren a s'rren? cila është fjala e jote?
Kur ti këndon thonë se është afër drita...
Por un s'besoj sonte ne fjalët e ksaj botë.
Hiqmuni qafe, mendimet
O jastek ty te rroki, te perqafoj si shpetimin,
me fal atë qe due: gjumin dhe andr'min
e dy buzve qe peshperisin ngushllimin.

Frymezim i pafat

Frymzim' i em i pafat,
qe vjen e me djeg mu ne gji,
për ke po më flet? për ke te shkruej?
përse po me ban qe kaq te vuej?
pse vjen e me djeg mu ne gji,
frymzim' i em i pafat?

Për te gjoret? për ata qe nuk kanë drite?
O frymzim' i em i ngrate,
mjaft me plage qe s'kan sherim,
leni te dergjen ne mjerim,
Njerzit s'duen ma trishtim,
botës s'ia kande atë kange te thate,
thot se mjell një fare te idhte.

Far' e idhte... far' e idhe...
O njerz te bime nga far' e ambel!
Frige të mos keni, pse një kange
mund t'ju theri ne ndjesi,
t'ju kujtojnë zemren ne gji
ne ndërgjegje dhe një dange...
por ju t'ju baje edhe ma zi.

Frymzim' i em i pafat!
Shporru ktej! Nuk te due!
S'i due hovet tueja te nalta,
as fluturimet... Neper balta...
te ditve tona te shklas un tue
rroke me njerzit qe rrok nata.

Vetmija


Me plak merzitja
qe vetmia me sjell;
perbuzja, urrejtja
te gjith sendet m'i mbeshtjell
qe kam shumë anmiq
te liq
ne këto sende pa shpirt,
Nuk flasin.
As sy s'kanë.
Po mue me bahet
se aty janë
vetëm qe te me plasin
zemren.
Se paku, te me shajne:
I mallkuem!
Se paku, te anë tallin:
I uruem!
Se paku, te me kendojne:
I yni zot!
Ose te me thonë:
Jeton kot!
Të flasin, te flasin se fjale due
ne ket vetmi me ndigjue.
Ose te me tregojnë historinë
e tyne, autobiografine:
ndoshta ty do gjej gjasim
me jetën time pa tingllim
qe ne vetmi po e kaloj
dhe s'po dij a rroj e s'rroj.
Sendet heshtin. sa te pameshire!
Me bajne dhe mue te hesht me pahire,
pse goje s'kanë
dhe nuk flasin,
aty janë
vetëm te me plasin
zemren teme qe po vuen
dhe ne merzi vetveten truen.

Shkendija

Nga zjarrmi i votres u shkeput një shkendi
dhe nëpër oxhak, u versul ne liri,
nëpër mes t'errsines
muer udhën e qielles
dhe ne mes hyjve te nates
zu vendin e Hanes.
Ndrit shkendi e gjallë ne qiell plot me hyjë,
ndrit shpirti i ri, lidhe me t'arta nyje
nyjet e dashnis,
dashni e feminis
për te mjeruemet ne botë
qe vuejne, derdhin lote.

Sa bukur shkendija xhixhillon n'errsine,
vallzon bashke me hyjë dhe andrron lumnine...
e poshtë votra fiket,
pranë saj zemra liget,
zemra e një plaku,
i cili del te praku

dh'e ngreh shkopin ne hyjë shkendin për me gjete,
rebelin, qe votren e shtepise e la te shkrete...

O ti femi i ri!
E zjarrta shkendi!
Pse votren e le?
Me thuaj, pse? Pse?

E shkendija, hyjet, te tanë qiella arbnore
ne nett e argjenta, të reja - posi hark kunore
zbret mbi shtëpia tona...
e na gzohna, gzohna...
dhe puthim agimin...
- qashtu rrfejme gezimin.

Rezignata

Na shprehun te ngushlluem gjetme ne vaj...
Mjerimet i morme ne paje
me jete... se kjo bote mbare
nder gji t'Univerzumit asht nje varre,
ku qenia e denueme shkrrahet rrshane
me vullnet te ndrydhun ne grusht te nje vigani.
-- Nje sy i stolisun me lot te kulluet se dhimbes se thelle
ndrit nga skaji i mjerimit,
e kaihere nje refleks i nje mendimit te hjedhte
veton rreth rruzullimit
shfrimin me gjete mnis se vet te mnerte...
Por kreu varet, syn'i trishtuem, mbyllet
e nga qerpiku nje lot i kjart' shtyhet
rrokulliste nga ftyra, bie ne toke e thrrimet,
e nder thrrimet e vogla te lotit ka nje njeri lindet.
Secili prej tyne n'udhe te fatit te vet niset
me shprese ne ngadhnim ma te vogel, pershkon
te gjitha viset
kah rruget jane te shtrueme me ferra e rreth
te cilave shifen
vorret te shpelame me lote e te marret qe zgerdhihen.

Shpirt i ri

Shqiponje me krahe te thyem! Vall, shpirti i plagosun!
Shpirt! aht i kulluet! dhimbe gjoksi te brengosun!
Vall, shpirti i therun... fli e nje lterit te ri,
vaj' i nje skamnori, te vllaut qe heq zi.

Shqiponje me krah te thyem! Vall, shpirt i molisun!
Qendro! Qendro krenar! mu si nje zot i stolisun
me diell t'arte ne ball, me qiella t'azurta ne sy...
Qendro! si vaj skamnori -- ende ka fryme ne ty.

O shpirt! Pellumb i gjore! Lajm i idealit te ri...
Zhgule shegjeten nga vetja, e rishtas, me dhimsuni
flutro mbi valet e jetes e fjale ngushllimi peshprit,
shero plaget skamnoreve e shpresen ne jete ua rrit.

Por hesht, shpirt'i goditun, fellte hesht ne pikllim,
i dhimset vetja shpirtit...o vall, se c'idhnim!
Shikon boten skamnore, plagen shikon me sy
e lote xhevahiri derdh...o vall, u fik nje hy!

Rima e tretun

Jeta i kaloi si nje gote shampanje.

Nett i coi ner shtreten mbi gji te grave,
te cilat e deshten fort a ma fort per pare
sesa per kafshimin e tij te dhambve.

Dhe syparja ra...
Protagonisti vdiq...