Forumi Guri Bardhė

Pershendetje vizitor i nderuar...
Me sa duket, ju nuk jeni identifikuar akoma ne faqen tone, ndaj po ju paraqitet
ky mesazh per tju kujtuar se ju mund te identifikoheni qe te merrni pjese ne
diskutimet dhe temat e shumta te forumit tone.

Ne qofte se ende nuk keni nje Llogari personale ne kete faqe,
mund ta hapni nje te tille duke u Regjistruar falas ne faqe.

Regjistrimi zgjat vetem pak sekonda...

Gjithsesi ju falenderojme shume, per kohen qe vute ne dispozicion
per te n'a vizituar ne faqen tone.

Me Respekt dhe Kenaqesi:
Bordi Drejtues i Forumit Guri Bardhe.

Join the forum, it's quick and easy

Forumi Guri Bardhė

Pershendetje vizitor i nderuar...
Me sa duket, ju nuk jeni identifikuar akoma ne faqen tone, ndaj po ju paraqitet
ky mesazh per tju kujtuar se ju mund te identifikoheni qe te merrni pjese ne
diskutimet dhe temat e shumta te forumit tone.

Ne qofte se ende nuk keni nje Llogari personale ne kete faqe,
mund ta hapni nje te tille duke u Regjistruar falas ne faqe.

Regjistrimi zgjat vetem pak sekonda...

Gjithsesi ju falenderojme shume, per kohen qe vute ne dispozicion
per te n'a vizituar ne faqen tone.

Me Respekt dhe Kenaqesi:
Bordi Drejtues i Forumit Guri Bardhe.

Forumi Guri Bardhė

Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.
Forumi Guri Bardhė

2 posters

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:23

    Pėrshėndetje.
    Te qė po nisi nė vazhdim, ka tė bėjė me rregullat Sintaksore dhe Morfologjike tė gjuhės sonė (Gjuhės Shqipe).


    Sinqerishtė:
    Saimiri...
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:25

    SHENJAT E PIKĖSIMIT

    Shenjat kryesore tė pikėsimit janė:
    pika(.), pikėpyetja(?), pikėēuditja(!), tri pikat(…), presja(,), pikėpresja(, dy pikat(: ), thonjėzat(" {}), viza lidhėse(-) .

    Pika,pikėpyetja,pikėēuditėsja, dhe tri pikat pėrdoren nė fund tė fjalisė pėr tė shėnuar pushimin qė ndan dy fjali nė gjuhėn e folur.
    Pika shėnon intonacionin zbritės qė shoqėron zakonisht fundin e fjalisė dėftore :
    Endri erdhi me vonesė (.)

    Pikėpyetja shėnon gafikisht intonacionin ngjitės qė karakterizon pyetjen gjatė tė folurit :
    Nga na vjen o djalė?

    Pikėēuditja shėnon grafikisht intonacionin ngjitės dhe intensitetin e veēantė qė karakterizon shprehjen e njė emocioni ( njė e papritur , kundėrshtim , zemėrim , gėzim ) :
    Merre lahutėn dhe na kėndo njė kėngė trimash (!)

    Tri pikat tregojnė qė fjalia pėrmban njė nėntekst ose qė mbetet e pambaruar :
    Komandanti i urdhėroi ushtarėt tė dilnin roje se shejtani besė s'ka (…)


    Presja,pikėpresja,kllapat pėrdoren brenda fjalisė
    Presja shėnon grafikisht njė pushim tė shkurtėr brenda fjalisė .
    Ajo shėrben pėr tė vėnė nė dukje: - njė fjalė a njė grup fjalėsh nė rolin e njė gjymtyre tė veēuar :
    Artani (,) djali mė i madh(,) punonte nė tregti …

    Njė fjalė a njė grup fjalėsh nė rolin e njė gjymtyre homogjene:
    Skėnderbeu mishėronte vetitė mė pozitive tė popullit: urtėsinė (,) menēurinė e trimėrinė .
    Fjalėt e togjet e fjalėve tė ndėrmjetme:
    Agimi (,) pėr ēudi (,) nuk shkoi larg.

    Pjesėt e njė fjalie tė pėrbėrė: Sanēoja (,) pasi rregulloi kafshėt (,) shkoi aty ku zienin ca copa mishi mbi zjarr.
    Pikėpresja shėnon grafikisht njė pushim mė tė gjatė se presja . Ajo ndan nė pėrgjithėsi pjesė tė ndryshme tė pavarura tė njė fjalie tė pėrbėrė :
    Ata qė mė donin , erdhėn ( ata qė s'mė donin , nuk erdhėn .

    Dy pikat shėnojnė njė pushim qė zgjat pothuajse sa pikėpresja , por ndryshe prej saj dy pikat kanė njė vlerė , lajmėrojnė njė shpjegim , njė varg shembujsh etj .
    Ishte paralizuar; nuk lėvizte dot asgjė (: )as duart, as kėmbėt. Disa pemė p.sh.(: )
    portokallet, limonet , mandarinat i pjekin frutat nė dimėr .

    Kllapat shėnojnė njė pushim tė shkurtėr si presja e shėrbejnė pėr tė dalluar , shquar dhe veēuar njė grup fjalėsh qė shprehin njė sqarim ose njė mendim tė ndėrshtėnė :
    Tė fusha e kuqe ---( ajo quhej kėshtu , se nė mes tė saj njė shkėmb i kuq )--- Dritėn e priste Agimi .

    Thonjėzat dhe vizat
    Thonjėzat dhe viza shėrbejnė pėr tė rrethuar fjalėt e njė ose mė shumė bashkėbiseduesve nė njė ligjėratė tė drejtė .
    (") Zemra e prindit nuk gėnjehet aq kollaj(") , - tha plaku.

    Thonjėzat shėrbejnė gjithashtu pėr tė shėnuar emėrtimet e rrugėve , institucioneve, titujt e librave , revistave , gazetave etj.:
    Banon nė rrugėn (")Naim Frashėri(").


    Edituar pėr herė tė fundit nga nė Sun 19 Aug 2007, 06:28, edituar 1 herė gjithsej
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:27

    SHKURTIMET

    Njė numėr fjalėsh tė gjata qė pėrdoren shpesh, shkruhen tė shkurtuara sipas njė mėnyre tė caktuar. Kėto fjalė quhen shkurtime.

    Shkurtimet mė tė pėrdorshme janė: emrat e gjatė tė shteteve, oganizatave, institucioneve, shoqatave etj. : --RSh-- (Republika e Shqipėrisė), --RTSH-- (Radio Televizioni Shqiptar), --ATSh-- (Agjensia Telegrafike Shqiptare). Kėto shkurtime shkruhen me shkronja tė mėdha, pa vėnė pikė, as ndėrmjet, as pas tyre; emrat e personaliteteve tė njohura: N.Frashėri, A.Gj.Fishta, F.Konica etj. Nė kėto raste pas shkurtimeve vihet pikė;

    Disa fjalė qė pėrdoren shpesh: d.m.th. (domethėnė), p.sh. (pėr shembull), etj. (e tė tjerė), fq. (faqe), e.r. (era e re), shek. (shekulli), vėll. (vėllimi) etj. Nė kėtė rast pas ēdo shkurtimi vihet pikė;
    Njėsitė qė tregojnė masė: 10 cm, 30 m, 70 km, 2 m, 3 m, 20 gr, 40 kg, 56 kv, etj. Pas shkurtimit nė kėto raste nuk vihet pikė.
    Fjalėt qė shkurtohen lexohen tė plota. Disa prej tyre mund tė lexohen edhe sipas tingujve tė shkurtuar: ATSh (atėshėja), OKB (okėbėja).
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:29

    FOLJA

    Folje quhen fjalėt qė tregojnė se subjekti vepron ose pėson diēka ose ndodhet nė njė gjendje tė caktuar.

    Kur themi motra, macja, e kuptojmė se ėshtė fjala pėr njerėz, kafshė dhe sende, po nuk dimė se ēfarė bėjnė ose ēfarė ndodh me ta. Por kur themi motra punon, mollėt u poqėn, macja fle atėherė prej fjalės punon mėsojmė se motra po kryen njė veprim (punon), prej fjalės u poqėn mėsojmė se mollėt pėsuan diēka (u poqėn), prej fjalės fle mesojmė se macja ndodhet nė njė gjendje tė caktuar (fle).
    Fjalėt punon, u poqėn, fle janė folje.


    FOLJET KALIMTARE DHE JOKALIMTARE

    Kalimtare quhen foljet veprimi i tė cilave i kalon njė personi ose sendi tjetėr, d.m.th. qė pranojnė njė kundrinor:
    Beni ēdo ditė lexon gazetėn.

    Foljet qė pranojnė njė kundrinor tė drejtė janė folje kalimtare tė drejta:
    Blerta ēdo ditė vadit lulet .

    Foljet qė mund tė marrin kundrinor tė zhdrejtė pa parafjalė janė kalimtare tė zhdrejta:
    Iliri i hipi kalit.

    Ndodh qė njė folje tė marrė njėkohėsisht njė kundrinor tė drejtė dhe njė kundrinor tė zhdrejtė pa parafjalė, pra tė jėtė njėkohėsisht folje kalimtare e drejtė dhe e zhdrejtė
    Ia dhashė librin Zanės.
    Ia afrova Zanės tufėn e luleve.

    Folje jokalimtare janė ato qė nuk pranojnė kundrinor: fle, eci, rri, qėndroj, dal etj.:
    Agroni ecte i shqetėsuar.
    Dje fjeta gjithė ditėn.
    Disa folje pėrdoren herė si kalimtare, herė si jokalimtare. pėr tė gjetur se cilit grup i pėrkasin duhet parė se nė ē'kuptim janė pėrdorur.


    FORMAT VEPRORE DHE JOVEPRORE

    Foljet kalimtare tė drejta kanė dy forma, formėn veprore dhe formėn joveprore :

    Forma veprore: janė foljet qė tregojnė se subjekti vepron ( laj fytyrėn, fshij dhomėn, thaj rrobat )
    Forma joveprore: janė foljet qė tregojnė se subjekti pėson, d.m.th. i nėnshtrohet veprimit tė njė tjetri ( lahem nga dikush ) ose tregon se subjekti vepron dhe veprimi i tij kthehet po tek ai ( lahem = laj vetveten ).
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:29

    KOHET E FOLJEVE

    Kohėt themelore tė foljes
    janė e tashmja, e shkuara, e ardhmja.

    E tashmja tregon diēka qė bėhet tani.
    Fryn erė dhe bie shi.

    E shkuara ka pesė nėndarje: e pakryera, e kryera e thjeshtė dhe e kryera qė shprehin veprime tė kryera para ēastit kur flasim dhe mė se e kryera dhe e kryera e tejshkuar qė shprehin veprime para njė ēasti tė caktuar tė sė shkuarės:
    Frynte erė dhe binte shi.
    Kishte fryrė erė dhe kishte rėnė shi.

    E ardhmja ka dy kohė tė ardhmen dhe tė ardhmen e pėrparme.
    E ardhmja shpreh njė veprim qė pritet tė kryhet pas ēastit kur flasim ose qė do tė kryhet nė tė ardhmen:
    Do tė bjerė shi.

    E ardhmja e pėrparme shpreh njė veprim qė pritet tė kryhet para njė veprimi tjetėr nė tė ardhmen:
    Kur do tė ktheheni ju, unė do t'i kem mbaruar detyrat.

    Pėrveē pėrdorimeve themelore kohėt kanė edhe pėrdorime tė tjera mė tė veēanta.


    Kohet e foljeve janė:tė thjeshta dhe tė pėrbėra.
    Tė thjeshta janė e tashmja, e pakryera, e kryera e thjeshtė dhe e ardhmja.
    Ato formohen kryesisht me mbaresa qė i shtohen foljes: mėso-j, mėso-n, mėso-j-a, mėso-je, mėso-v-a, mėso-v-e

    Tė pėrbėra janė: e kryera ( kam mėsuar ), mė se e kryera ( kisha mėsuar ),e kryera e tejshkuar ( pata mėsuar ), e ardhmja e pėrparme ( do tė kem mėsuar ). Kėto formohen me ndihmėn e foljeve ndihmėse.


    VETAT DHE NUMRAT E FOLJEVE

    Vetė e foljes quhet forma foljore qė tregon se kush e kryen veprimin
    ( unė, ne, ti, ju, ai, ajo, ata, ato ):
    VI unė punoj ne punojmė
    VII ti punon ju punoni
    VIII ai punon ato punojnė
    Numėr i foljes quhet forma foljore qė tregon se veprimi kryhet nga njė ose mė shumė qėnie apo sende. Folja ka dy numra, njėjėsin dhe shumėsin:
    Unė punoj ( v I njėjės )
    Ne punojmė ( v I shumės )
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:31

    MBIEMRI

    Mbiemra quhen fjalėt qė shėnojnė se ēfarė lloji ėshtė ose ēfarė vetie ka emri (qen i zi, qen i vogėl, ushtria shqiptare, qeveria italiane). Mbiemri pėrshtatet nė numėr, gjini dhe rasė me emrin me tė cilin lidhet:
    - pėrshtatje nė gjini :
    mjeku i ri
    mjekja e re

    - pėrshtatje nė numėr :
    mjekėt e rinj
    mjeket e reja

    - pėrshtatje nė rasė :
    mjeku i ri
    i mjekut tė ri
    mjekun e ri
    mjekja e re
    e mjekes sė re
    mjeken e re

    Mbiemrat e shqipes ndahen nė dy grupe: mbiemra tė nyjshėm dhe mbiemra tė panyjshėm.

    Mbiemra tė nyjshėm janė:
    - ata qė mbarojnė me -ė : i bardhė, i mirė, i gjatė;
    - ata tė formuar me prapashtesat -(ė)m, -shėm, -(ėt): i mesėm, i shėndetshėm, i hekurt, i ftohtė etj.;
    - mbiemrat e formuar nga pjesorja: i shkruar, i zėnė, i lodhur;
    - disa mbiemra qė dalin me -ėr : i vjetėr, i varfėr, i verbėr, i shurdhėr.

    Mbiemra tė panyjshėm janė :
    - mbiemrat e formuara nga emrat pėrgjegjės me konversion: tiranas, shkodran, korēar, vlonjat;
    - mbiemrat e formuar me prapashtesat -ar, -tar, -ik, -ist, -iv, -or, -tor: bankar, amtar, heroik, feminist, aktiv, verior, baritor;
    - mbiemrat e formuar me prapashtesat -(ė)s, -ues, -yes, nga pjesorja ose e tashmja e foljes: djegės, ngjitės, vlerėsues, ushqyes, rrėmbyes;
    - tė gjithė mbiemrat e pėrbėrė: zemėrgjerė, zemėrgur, tekniko-shkencor, ekonomiko-shoqėror, largpamės, mirėbėrės etj.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:31

    NUMĖRORI

    Numėrorė quajmė fjalėt qė tregojnė numėr dhe sasi tė caktuar qeniesh ose sendesh:
    njė, dy, tre, : dy fėmijė tri gra, katėr burra, 20 metra

    Fjalėt qė tregojnė radhė si: i parė, i dytė, i dhjetė, tė cilat kanė kategoritė gramatikore tė mbiemrave, nuk do tė trajtohen si numėrorė po si mbiemra.

    Numėrorėt pėrdoren pėr tė treguar:
    - datėn, vitin:
    Me sa jemi sot ? - Me 28 Nėntor.

    - njė periudhė tė caktuar kohe:-
    Kur ke qėnė nė Amerikė ? Nga 1990 deri mė 1997 .
    - pėrmasa ose pėrqindje : 0,5 m, 50 pėrqind etj.

    - notat nė shkollė :
    Cfarė more sot ? - Dhjetė.
    -nė domino: katėr-treshi, pesė-gjashta.

    Kur pėrdoret me nyjen e pėrparme "tė" numėrori ka njė kuptim pėrmbledhės:
    Erdhėn tė dhjetat.

    Numėrori pėr tė mos pėrsėritur edhe njė herė emrin e dhėnė nė fjali ose pėr tė mos e zėnė nė gojė fare, pėrdoret i emėrzuar:
    C'tė bėnin ata tre kundėr dhjetėve ?

    Numėrtori pėrdoret i emėrzuar edhe nė veprime atematike:
    Pesa te dhjeta hyn dy herė.
    Rrėnja katrore e nėntės ėshtė treshi.

    Pėrdoret nė ėmėrtimin e viteve:
    A anėtar shoqate i nėntėdhjetekatėrshit.
    Numrat njė, dy, tre, emėrzohen me anė tė prapashtesės -sh : njėsh-i, dysh-i, tresh-i.

    Numėrorėt janė:
    - fjalė tė parme: zero, njė, dy, tre, katėr etj.;
    - fjalė tė pėrngjitura: njėmbėdhjetė, dymbėdhjetė, trembėdhjetė etj.;
    - fjalė tė pėrbėra: tridhjetė, pesėdhjetė, gjashtėdhjetė;
    - lokucione: tridhjetė e njė, pesėdhjetė e katėr etj.

    Numėrorėt nė pėrgjithėsi nuk e kanė kategorinė gramatikore tė gjinisė: katėr djem, katėr vajza.
    Bėn pėrjashtim numėrori tre i cili e ka kategorinė e gjinisė: tre djem, tri vajza, por edhe njėzet e tre djem dhe njėzet e tri vajza.

    Numėrori e ka kategorinė e gjinisė edhe kur ka kuptim pėrmbledhės:
    Sa djem erdhėn? Tė dy(tė tre).
    Sa vajza erdhėn? Tė dyja(tė trija).

    Ky dallim ruhet edhe kur numėrori tre/tri pėrdoret pa emrin pėrkatės:
    Sa djem ishin ? Tre.
    Po vajza sa ishin ? Tri.

    Numėrorėt kur tregohen si tregues tė emrave, marrin kategorinė gramatikore tė rasės:

    RASAT e Numėrorit
    Mashkullore - Femėrore

    Emėrore
    dy tė dy tė dyja

    Gjinore (i,e, dyve)
    i,e,tė dyve
    i,e, tė dyjave

    Dhanore (dyve)
    tė dyve
    tė dyjave

    Kallzore (dy)
    tė dy
    tė dyja

    Rrjedhore (dyve)
    tė dyve
    tė dyjave
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:32

    PĖREMRI

    Pėremra quhen fjalėt qė pėrdorim nė ligjėrim nė vend tė emrave ose mbiemrave:

    Nė strehėn e shtėpisė dallėndyshet vit pėr vit bėjnė folenė.
    Ato fluturojnė me shpejtėsi para shtėpisė.
    Vjollca i do shumė dallėndyshet.
    Ajo kėnaqet kur i shikon ato duke fluturuar.

    Pėremrat janė shtatė llojesh:
    - vetorė: unė, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato;
    - vetvetorė: vetja, vetvehtja;
    - dėftorė: ky, kjo, kėta, kėto, i kėtillė, e kėtillė, tė kėtilla, i tillė, e tillė, tė tillė, tė tilla; ai, ajo, ata, ato, i atillė, e atillė tė atillė, tė atilla;
    - pronorė:
    I. im, ime, ynė, jonė, e mi, e mia, tanė, tona,
    II. yt, jote, juaj, juaj, e tu, e tua, tuaj, tuaja
    III. i tij, e tij, i saj, e saj, e tij, e tija, e saj, e saja, i tyre, e tyre, e tyre, e tyre;
    - lidhorė: qė, i cili, e cila, tė cilėt, tė cilat, ēka, ē, ēfarė, kush, sa,
    - pyetės: kush, cili, cila, cilėt, cilat, ē, ēfarė, sa, i sati, (me, pėr, nga) se;
    - tė pacaktuar: dikush, ndokush, gjithkush, kushdo, askush, kurrkush; njė, ndonjė, njėri, ndonjėri, asnjė, asnjėri; secili, gjithsecili, cilido, ēfarėdo, gjithēka, diēka, ca, disa, tė gjithė etj.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:32

    NDAJFOLJA

    Ndajfolje quhen fjalėt e pandryshueshme qė plotėsojnė para sė gjithash foljen, duke treguar mėnyrė, vend, kohė, shak, qėllim, sasi:

    Blendi shkruan bukur, qartė dhe saktė.
    Ndajfoljet mund tė plotėsojnė edhe njė mbiemėr ose ndajfolje tjetėr:
    Detyra ishte tepėr e vėshtirė.
    Ata u ngritėn shumė herėt atė ditė.
    Por nga kuptimi ndajfoljet janė gjashtė llojesh:
    mėnyre, vendi, kohe, shkaku, qėllimi, sasie.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:33

    NDAJFOLJET E MĖNYRĖS

    Ndajfoljet e mėnyrės luajnė rolin e grupeve parafjalore rrethanor mėnyre:

    Vjollca e Dritani silleshin natyrshėm (=nė mėnyrė tė natyrshme) me tė gjithė.

    Ndajfoljet kryesore tė mėnyrės janė:
    - mirė, keq, bukur, pastėr, qartė, shkurt, thjesht, qė tregojnė cilėsinė e veprimit. Tė tilla janė edhe ndajfoljet gėzueshėm, natyrshėm, furishėm, etj.;
    Vjollca flet bukur frėngjisht.

    - menjėherė, pak nga pak, vazhdimisht, shpesh, papritur, etj. Qė tregojnė ecurinė e veprimit:
    Dritani u ngrit papritur.

    - cekėt, gjerė, gjtė, thellė, ulėt qė tregojnė pėrmasa:
    Toka duhet punuar thellė.

    - bujarisht, trimėrisht, artistikisht, besnikėrisht, teorikisht, qė kanė kuptimin e togut nė mėnyrė + mbiemėr: bujarisht (nė mėnyrė bujare), po edhe shqip, frėngjisht, anglisht:
    Nė Shqipėri mė pritėn dhe mė pėrcollėn bujarisht (nė mėnyrė bujare).
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:33

    NDAJFOLJET E VENDIT

    Ndajfoljet e vendit luajnė rolin e grupeve parafjalorė plotės vendi.

    Ndajfoljet kryesore tė vendit janė:
    - afėr, larg, pranė, rreth, djathtas, majtas, aty, atje, diku, gjėkund, gjithkund, anembanė, gjithandej, kudo, ngado, asgjėkund, kurrkund, etj, qė tregojnė vendin ku kryhet veprimi:
    Makina u kthye djathtas (nė anėn e djathtė).

    - ku, nga:
    Ku po shkon ?
    Nga je edhe pse ke ardhur ?
    Nė tė vėrtetė ku dhe nga janė ndajfolje pyetėse, po merren edhe si ndajfolje vendi:
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:33

    NDAJFOLJET E KOHĖS

    Ndajfoljet e kohės luajnė rolin e grupeve parafjalore rrethanor kohe.

    Ndajfoljet kryesore tė kohės janė:
    - dje, pardje, nesėr, pasnesėr, paradite, pasdite, sot, sonte, tani, vjet, qė tregojnė kohėn e saktė tė kryerjes sė veprimit:
    Erdha sot (=ditėn e sotme) nga Tirana dhe do tė nisem nesėr (ditėn e nesėrme).

    - njėherė, njė herė e njė kohė, gjithmonė, kurdo, sė shpejti, sė lashti, qė tregojnė njė kohė tė papėrcaktuar:
    Sė shpejti do tė organizohet nė Tiranė njė konferencė pėr gjuhėn shqipe.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:34

    NDAJFOLJET E SHKAKUT

    Ndajfoljet e shkakut luajnė rolin e njė grupi parafjalor rrethanor shkaku.
    Ndajfoljet e shkakut janė: pėrse, pse tė cilat pėrdoren pėr tė pyetur pėr shkakun e kryerjes sė njė veprimi:
    Pse (pėr ēfarė arsyeje) nuk punon edhe ti si tė tjerėt?
    Pėrse (pėr ēfarė qėllimi) mė kėrkon?
    Kėtu mund tė fshihen edhe fjalėt prandaj, andaj, (=pėr kėtė shkak, pėr kėtė arsye, pėr kėtė qėllim) tė cilat funksionojnė edhe si lidhėza.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:34

    NDAJFOLJET E SASISĖ

    Ndajfoljet e sasisė luajnė rolin e grupeve emėrore rrethanor sasie.
    Ndajfoljet kryesore tė sasisė janė:
    - shumė, pak, tepėr, fort, sė tepėrmi, pėr sė tepėrmi, njėherė, dyherė, etj, qė tregojnė nė ē`masė realizohet veprimi:
    E njoh mirė Butrintin, se e kam vizituar tri herė.
    Gjeta njė libėr shumė tė vjetėr, tė ruajtur shumė mirė.

    - fort, tepėr, sė tepėrmi, njėfish, dyfish, trefish, aq, kaq, mjaft, pak, etj. qė shprehin intensitetin ose shkallėn e njė veprimi a tė njė cilėsie.
    Dėgjomė, mua plakun, se di mė tepėr se ti.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:35

    SHKALLĖT E NDAJFOLJEVE

    Ndajfoljet pėrdoren nė shkallėn pohore, krahasore dhe sipėrore, kryesisht ndajfoljet e mėnyrės: mirė, bukur, qartė, si edhe disa ndajfolje vendi e kohe: lart, poshtėė, afėr, larg, vonė, herėt, etj.

    Shkalla krahasore dhe shkalla sipėrore e ndajfoljeve formohen me po ato fjalė me tė cilat formohen shkalla krahasore e shkalla sipėrore e mbiemrave.

    - Shkalla pohore
    Miri ecėn shpejt

    - Shkalla Krahasore
    e barazisė : Mirri ecėn aq shpejt sa Genti.
    e sipėrisė : Miri ecėn mė shpejt se Genti.
    e ultėsisė : Miri ecėn jo aq shpejt sa Genti.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:35

    PARAFJALA

    Parafjalė janė fjalėt e pandryshueshme qė qėndrojnė pėrpara emrave, pėremrave, numėrorėve dhe ndajfoljeve duke vendosur marrėdhėnie vartėsie ndėrmjet fjalėve:

    Punoj me lopatė.
    E njoha nga zėri.
    U rreshtuan pėr tre.
    Ka ardhur njė ftesė pėr ty.
    Beni ėshtė i dashur me tė gjithė.
    E njohin pėr mirė.

    Parafjalėt, sipas strukturės morfologjike, janė tė thjeshta, tė pėrngjitura dhe shprehje :
    - tė thjeshta: me, nė, nga, afėr, brenda, larg, para etj.;
    - tė pėrngjitura : nėpėr, pėrmbi, pėrveē, sipas, etj.;
    - shprehje: ballė pėr ballė, rreth e qark, nė kundėrshtim me, nė lidhje me etj.

    Parafjalėt sipas lidhjeve sintaksore klasifikohen nė:

    - parafjalė tė rasės emėrore: nga, te (tek):
    Ėshtė nga Tirana.
    U rrėzua nga lodhja.
    Nga darka do tė dukemi.
    Ėshtė i madh nga trupi.
    Shtėpitė u ndėrtuan nga vetė banorėt.
    Nė krye doli njė nga ish tė burgosurit.
    Rrinte te pragu i derės dhe vėshtronte avionėt qė fluturonin.

    - parafjalė tė rasės gjinore: me anė, me anėn, nė sajė, nė vend, pėr arsye, pėr shkak, etj.:
    Me anė tė njė miku arrita ta kapėrcej kufirin.
    Ekonomia e vendit mbahet nė sajė tė kontributit qė jep populli.
    Ju kemi nė vend tė prindėrve.
    Shtėpia mbeti pėrgjysėm pėr shkak tė largimit tė vėllait.

    - parafjalė tė rasės kallėzore: nė, me, pa, pėr, mė, mbi, nėn, ndėr, etj.:
    Erdhi vonė nė shtėpi.
    U takua me vėllain nė Prishtinė.
    Nuk rrihet pa punė.
    Mira u nis dje pėr Bruksel.
    Mė 10 qershor kam ditėlindjen.
    Mos u ul mbi divan.
    U shkau dheu nėn kėmbė.
    Parisi ėshtė njė ndėr qytetet mė tė bukura.

    - parafjalė tė rasės rrjedhore: prej, ndaj, pėr, etj.
    Ishte prej Durrėsi.
    Ndaj tij u morėn masa tė rrepta.
    E kapi pėr gryke.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:36

    PJESĖZA

    Pjesėzat janė fjalė qė plotėsojnė kuptimin e njė fjalie.
    Pjesėzat, sipas kuptimit, mund tė grupohen si vijon:

    - dėftuese: ja:
    Ja kush erdhi…
    - pėrcaktuese - saktėsuese: mu, pikėrisht, tamam, porsa, sapo, deri etj.:
    Pikėrisht ai mė ka paditur.
    - pėrforcuese: vetėm, veē, bile, sidomos, veēanėrisht, madje etj.;
    Tė gjithė flasin mirė frėngjisht, sidomos Mira.
    - pėrafruese - veēuese ose kufizuese: vetėm, veē, veēanėrisht:
    Vetėm tė rinjtė punonin.
    - pėrafruese: afėrsisht, afro, aty-aty, nja, gati, rreth, pothuaj etj:
    Nė stadium ishin rreth 10.000 vetė.
    - pohuese: po, posi, po qė po, po se po, si urdhėron etj:
    A do tė shkosh nė Prishtinė? Posi.
    - mohuese: jo, nuk, s', mos, jo qė jo, as qė etj.;
    Nuk e kam takuar.
    - pyetėse: a, ė, e:
    A erdhi motra nga Vlora?
    - dyshuese: ndoshta, mbase, kushedi, sikur, vallė, gjė etj.:
    Pėrse erdhi vallė?
    E keni takuar gjė Mirėn?
    - zbutėse: pa, as, le, para, dot etj.:
    Pa shihni kush na ka ardhur.
    A nuk e shihni se kush na ka ardhur.
    - emocionale shprehėse: ē`, de, pa, pra, se, seē, etj.:
    Ja pra kėshtu ndodhi.
    E pse pa, pėr njė fjalė goje u zumė.

    Pjesėzat janė dy llojesh: me vend tė ngulitur ose me vend tė lirė.
    Tė parat qėndrojnė gjithmonė para apo pas fjalės ose grupit emėror a foljor tė dhėnė:
    - para: nuk, ja, desh, sapo etj.;
    - pas: de, dot etj.

    Pjesėzat me vend tė lirė mund tė vendosen nė fillim, nė mes dhe nė fund tė fjalės:
    Vallė, kush erdhi?
    Kush erdhi vallė?
    Kush tė jetė, vallė, ky qė erdhi?
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:36

    PASTHIRRMAT

    Pasthirrmat janė tingujt ose fjalėt e pandryshueshme qė shėrbejnė pėr tė treguar ndjenjat e folėsit ose pėrdoren pėr tė tėrhequr vemendjen e dėgjuesėve:

    - O, sa mirė qė erdhėt! Ishim bėrė merak pėr ju.
    Ato janė karakteristike pėr gjuhėn e filur dhe kuptimi i tyre shpesh qartėsohet nga intonacioni.

    Pasthirrmat grupohen nė pasthirrma emocionale, qė shprehin ndjenja, dhe nė pasthirrma urdhėrore, qė shprehin dėshirėn ose vullnetin e folėsit.

    Pasthirrma emocionale qė shprehin:
    - ndjenja tė gėzuara: o, oh, oho, hoho, ohoho, tė lumtė, urra, ah, sa mirė;
    - frikė, tmerr: e zeza, ububu, bobo, korba, kuku, obobo, qyqja;
    - habi: au, eu, oj, ou, pa, u, ua, uh;
    - mosbesim, mospėrfillje, pėrbuzje: aha, bah, ehe, ahu, i, ohu, ptu, y etj.;
    - pakėnaqėsi, keqardhje, mėrzi, dhembje: a, ah, e, eh, of, oi, uf, etj.;
    - nxitje (thirrje, urdhėr, lutje): ej (hej), o, ore (or, mor, more), moj (ori, mori), pėst, o burra, forca, hop, hė, na, sus, shėt, tė keqen etj.;
    - pėrshėndetje, mirnjohje, mallkime, sharje, ngushėllime etj: faleminderit, lamtumirė, mirėmėngjes, mirėdita, mirėmbrėma, mirupafshim, mirė se erdhe, mirė se vjen, mirė mbeē, ditėn e mirė, natėn e mirė, tungjatjeta, udha e mbarė etj.
    Pasthirrmat vendosen zakonisht nė fillim tė fjalisė, por shpesh pėrdoren edhe nė mes edhe nė fund tė saj. Pas tyre vihet presje. Kur shqiptohet me fuqi tė veēantė pas tyre vihet pikėēuditje:
    Oh, ē'na gėzove.
    Ua! Paske ardhur!
    A! - thirri e habitur.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:37

    EMRI

    SHUMĖSI I EMRAVE

    Mjetet e formimit tė trajtės sė shumėsit te emrave nė gjuhėn e sotme letrare janė tė larmishme.

    Nė pėrgjithsi, trajta e shumėsit formohet me anė mbaresash.
    Nga kėto mė tė pėrdorshmet janė: -ė , -a , -e , p.sh.: anėtarė , grurė , lekė , shoferė , etj . ; dema , fusha , kodra , pėllumba , vegla etj . ; aksione , fise , kombe , shtete , etj.

    Njė vend tė rendėsishėm ndėr mjetet e formimit tė shumėsit zėnė edhe mbaresat: -nj e -ra , p.sh. : arinj , mullinj , penj , heronj , ftonj , etj . ; dhjamėra , fshatra , mallra , ujėra etj.

    Njė numėr emrash e kanė trajtėn e shumėsit tė njėllojtė me trajtėn e njėjėsit , p.sh. : njė nxėnės - shumė nxėnės , njė mėsues - shumė mėsues , njė ditė - shumė ditė , njė kala - shumė kala , njė ide - shumė ide , njė shtėpi - shumė shtėpi , njė lagje - shumė lagje , njė depo - shumė depo etj .

    Disa emra e formojnė trajtėn e shquar tė shumėsit duke pėsuar ndėrrimė tingujsh nė temėn e tyre . Ndėrrimet kryesore janė : a > e , e >i , k >q , g > gj , ll > nj , r > j . Njė pjesė nga kėta emra marrin edhe njė mbaresė , p.sh. : breg - brigje , rrezik - rreziqe , kunat - kunetėr , etj ., kurse tė tjerėt nuk marrin mbaresė : dash - desh , mik - miq , plak - pleq , kungull - kunguj , bir - bij etj.

    Pėr shkak tė ndikimit tė dialekteve ose tė varianteve letrare tė mėparshme, pėr disa tipa emrash nė gjuhėn e folur e nė gjuhėn e shkruar nganjėhėrė ndeshen ende dy ose mė shumė trajta shumėsi, p.sh. : oficera e oficerė , xhepa e xhepe , nxėnės ( trajtė pa mbaresė ) e nxėnėsa , dardhė , gjurmė ( trajta pa mbaresa ) e dardha , gjurma etj. Nė kėto raste zakonisht,vetėm njėra nga trajtat ėshtė nė pajtim me normėn e sotme letrare, ndėrsa trajta tjetėr nuk ėshtė normative dhe duhet mėnjanuar nga pėrdorimi letrar.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:41

    SHUMĖSI I EMRAVE MASHKULLORĖ
    E formojnė shumėsin rregullisht me mbaresėn -ė emrat mashkullorė qė dalin me:

    -ac : kupacė , pėrtacė , tullacė etj . ;
    -aē : gungaēė , gjembaēė , kulaēė , trazovaēė , ( por ilaē - ilaēe )
    -af : ēarēafė , fotografė , paragrafė , etj . ;
    -ak : binjakė , fshatarakė , fusharakė , kapakė , rosakė , ushtarakė , etj . ;
    -aq : hutaqė , shkataraqė , etj . ,
    -ash : balashė , gjumashė , larashė , etj . ;
    -eē : gjyveēė , kryeneēė etj . ;
    -ek : byrekė , direkė , dyfekė , dyshekė , fishekė , hendekė , lejlekė , mjekė etj ;
    -en : hostenė , kapitenė , legenė , sejmenė , sergjenė , etj . ( bėjnė pėrjashtim : beden - bedena , liqen - liqene )
    -ik : akademikė , calikė , diabetikė , historikė , ibrikė , klerikė , romantikė , zhapikė , etj . ( por : armik - armiq )
    -in : beduinė , kofinė , latinė , pinguinė , qejfinė etj . ;
    -ist : aksionistė , aktivistė , artistė , ballistė , futbollistė , ēiklistė , kapitalistė , specialistė sportistė , turistė , etj . ;
    -ok : maēokė , malokė , misėrokė , patokė , shokė etj . ;
    -or : agresorė , ambasadorė , banorė , dėshmorė , fjalorė , frymorė , profesorė , punėtorė , traktorė , vaporė etj .
    ( por : auditor - auditore , kor - kore , korridor - korridore ) ;
    -osh : baloshė , barkoshė , mjekroshė , trimoshė , etj . ( bėjnė pėrjashtim : kosh - kosha djalosh - djelmosha ) ;
    -ot : despotė , himarjotė , patriotė , suljotė etj . ( bėn pėrjashtim lot , qė e ka shumėsin njėsoj si njėjėsin , por nė trajtėn e shquar lot-ėt ) ;
    -tar : ēlirimtar , kėngėtarė , lojtarė , luftėtarė , shkrimtarė etj . ;
    -tor : fajtorė , konsumatorė , kultivatorė , muratorė , punėtorė etj . ;
    -uk : bishtukė , kopukė etj

    Fjalėt e mėsipėrme formojnė shumėsin me mbaresėn -ė , edhe nė rast se pėrdoren si mbiemra nė gjininė mashkullore p.sh.: djem binjakė , shkrimtarė romantikė , nxėnės punėtorė etj . E formojnė trajtėn e shumėsit me mbaresėn -ė edhe tė gjithė mbiemrat e tjerė tė panyjshėm mashkullorė , qė dalin me fundoret e mėsipėrme, p.sh. dredharakė . artistikė , ēamarrokė etj . (Fundore quhet tingulli ose tingujt e fundit tė fjalės qė shėrbejnė si tipar klasifikues a karakterizues i saj)

    E formojnė shumėsin pėrgjithėsisht me mbaresėn -ė emrat mashkullorė qė dalin me:
    -(i)an : aeroplanė , evropianė , fazanė , filxhanė , fizikanė , gjerdanė , jargavanė , jorganė , havanė , hidroplanė , historianė , kazanė , luanė , matematikanė , partizanė , politikanė , republikanė , sahanė , shandanė , shejtanė , timpanė , tiganė , tiranė , etj . ;
    -ar : barbarė , detarė , fshatarė , hambarė , kalendarė , kėpucarė , korēarė , skenarė , ushtarė , etj . ;
    -ec : dordolecė , guralecė , memecė , mistrecė , pijanecė etj . ;
    -er : berberė , fenerė , frigoriferė , kaloriferė , oficerė , shoferė etj . ;
    -ir : Ilirė , vampirė , zinxhirė etj . ;
    -ol : gogolė , kaqolė , etj . ;
    -on : bidonė , timonė , vagonė etj . ;
    -un : bastunė , majmunė , pirunė , sapunė , spiunė etj .
    Me mbaresėn -ė e formojnė trajtėn e shumėsit edhe mbiemra mashkullorė qė dalin me fundoret e mėsipėrme , p.sh. : djalosharė , grindavecė , barkalecė etj .
    Njė numėr emrash qė dalin me tė njėjtat fundore si emrat e mėsipėrm nuk e formojnė shumėsin me mbaresėn -ė po me -a ose me -e . Mė poshtėė po shėnojmė mė tė pėrdorshmit prej tyre .
    Me mbaresėn -a :
    -an : mana , patėllxhana ;
    -ec : bishtaleca , karkaleca , kastraveca , keca , speca ;
    -on : gramafona , magnetofona , mikrofona , telefona ( dhe tė gjitha fjalėt e huaja tė pėrbėra , qė kanė si gjymtyrė tė dytė -fon ) , kupona , napolona ;
    -ol : gola , stola ;
    -un : ēuna , zhguna .
    Me mbaresėn -e :
    -an : divane , duhane , dyqane , hane , karvane , mejdane , oqeane , organe , plane , stane , tavane , vullkane ( tė gjithė emrat me -an qė e formojnė shumėsin me mbaresat -a ose -e , nuk shėnojnė frymorė .
    -ar : honorare , orare , pazare , qilare , seminare , tipare , thesare , visare , zare etj .
    -ec : kotece ;
    -er : dikastere , karaktere , mermere , mindere , mistere , etj . ;
    -ir : hirėėėėė , manastire , panaire ;
    -on : ballkone , ciklone , elektrone , frone , hone , hormone , kone , protone , sallone , shabllone , zakone ;
    -un : kanune .
    7- Emrat qė dalin me -al , -ant, -at , -az , -el , -ent , -ez , -id , -it , -ont ,
    si rregull , e formojnė shumėsin me mbaresėn -ė , kur shėnojmė frymorė , dhe me -e ( ndonjėherė me -a ) , kur nuk shėnojnė frymorė :
    -al -ė admiralė , gjeneralė , intelektualė , vandalė , vasalė etj . ;
    -al -e centrale , festivale , ideale , kanale , karnavale , korale , kristale , lokale , male , materiale , minerale , etj .
    (por : kuintalė )
    -ant -ė aspirantė , elefantė , diversantė , gjigantė , kursantė , maturantė etj . ;
    -ant -e diamante , restorante , variante etj . ;
    -at -ė argatė , delegatė , diplomatė , kroatė , labeatė , vlonjatė etj . ( kunatė - kunetėr )
    -at -e agregate , aparate , atentate , fosfate , kampionate , kate , kombinate , pallate , silikate , shpate etj . ( por : shtrat - shtretėr
    -az -ė matrapazė , xhambazė etj . ;
    -az -e kafaze , pullaze etj . ;
    -el -ė dembelė , kriminelė , teveqelė etj . ( por : harabela );
    -el -e akuarele , duele , hotele , pastele , tunele , zabele , etj . ;
    -el -a bela , ēengela , gjela , tegela etj .;
    -ent -ė agjentė , asistentė , docentė , elementė , klientė , studentė etj . ;
    -ent -e aksidente , argumenta , bazamente , dokumente , eksperimente , elemnte ( kimike ) , fermente , fragmente , instrumente , komente , kontinente , etj . ,
    -et -ė atletė , dasaretė-t , deputetė , etj . ( por personalitete ) ;
    -et -e dete , fakultete , marifete , qytete , shtete , tėrmete , etj . ( por magnetė , planetė ) ;
    -ez -ė berlinezė , borgjezė , kinezė , vietnamezė etj
    -ez -e qymeze , trapeze etj . ( por : breza ) ;
    -id -ė heraklidė-t , invalidė etj . ;
    -id -e hibride , okside , romboide etj . ;
    -ier - jer -ė artiljerė , aventurierė , brigadierė , infermierė , inxhinierė , karrocierė , magazinierė , portierė etj.;
    -ier - jer -e kantiere , kuartiere etj . ;
    -it -ė gjirokastritė , komitė , parazitė , petritė etj . ;
    -it -e boksite , deficite , fosforite , grafite , pirite , suficite , etj . ( por : satelitė , shirita ) ;
    -ont -ė kontė , rinocerontė , etj . ;
    -ont -e fronte , horizonte etj . ;
    Emrat qė mbarojnė me -il , -oz , e formojnė shumėsin me mbaresėn -ė , kur shėnojnė frymorė , dhe me -a , kur nuk shėnojnė frymorė :
    -il - ė civilė , katilė , kopilė ;
    -il -a fitila , kandila , karafila , trėndafila etj . ( por : idile )
    -oz -ė bajlozė , karagjozė , marangozė , tifozė etj . ;
    -oz -a kavanoza , mitraloza , rrogoza , etj . ( por : lloze )
    Mbiemrat mashkullorė te panyjshėm qė dalin me fundoret e pėrmendura nė kėtė paragraf e formojnė shumėsin me mbaresėn -ė , idealė , normalė , italianė , injorantė , dembelė , kriminelė , tekanjozė , vitaminozė etj .
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Sun 19 Aug 2007, 06:42

    GJINIA E EMRAVE

    1- Gjinia e emrave nė shumicėn e rasteve mund tė dallohet morfologjikisht nga mbaresat qė marrin ata nė trajtėn e shquar tė rasės emėrore tė njėjėsit"

    Emrat mashkullorė marrin mbaresėn -i ose -u: plep-i , mendim-i , vėlla-i , burr-i ( burrė ) , gjum-i ( gjumė ), zog-u, dhe-u etj.

    Emrat femėrorė marrin mbaresėn -a ose -ja ( kėtu ėshtė fjala pėr nė radhė tė parė pėr emrat e pėrgjithshėm.
    Gjinia gramatikore e emrave tė pėrveēėm tė njerėzve pėrcaktohen nga seksi i personit pėrkatės , p.sh. Lekė - Leka , Dedė - Deda , Kolė - Kola , Koēo - Koēoja janė emra mashkullorė , megjithėse shkojnė sipas lakimit tė emrave femėrorė , nga ana tjetėr , emra si Nermin-i , antigoni etj ., janė emra femėrorė , megjithėse shkojnė pas lakimit tė emrave mashkullorė . po kėshtu disa emra si axhė - axha , dajė - daja , gegė - gega , toskė - toska , qė shėnojnė frymorė tė seksit mashkullor , megjithėse shkojnė pas lakimit tė emrave femėrorė , i pėrkasin gjinisė mashkullore , janė emra mashkullorė tė lakimit tė tretė ) .
    Gjinia gramatikore e emrave tė mėsipėrm , tė pėrveēėm e tė pėrgjithshėm , shprehet sintaktikisht : Fjalėt pėrcaktuese edhe fjalėt e tjera qė pėrshtaten me kėta emra , vihen nė trajtėn e gjinisė mashkullore p.sh. : Leka i Madh ; Kola ėshtė punėtor i dalluar ; Nermini ėshtė punėtore e dalluar ; axha im ; daja i vogėl etj.

    2- Ka njė numėr emrash, tė cilėt dikur pėrdoreshin nė tėrė gjuhėn si asnjėanės dhe e formonin trajtėn e shquar tė emėrores me mbaresėn -t , p.sh, : drithė-t , gjalpė-t etj . Kjo formė dėgjohet ende sot nėpėr dialektet e nė tė folurit tė brezit tė vjetėr. Nė gjuhėn letrare tė sotme kėta emra pėrdoren si mashkullorė, d.m.th. e formojnė trajtėn e shquar tė emėrores sė njėjėsit me mbaresėn -j dhe formojnė trajtėn e shquar tė emėrores me mbaresėn -in . Emrat nė fjalė janė:
    ballė - balli - ballin
    brumė - brumi - brumin
    djathė - djathi - djathin
    drithė - drithi - drithin
    dyllė - dylli - dyllin
    dhallė - dhalli - dhallin
    dhjamė - dhjami - dhjamin
    grurė - gruri - grurin
    gjalpė - gjalpi - gjalpin
    lesh - leshi - leshin
    miell - mielli - miellin
    mish - mishi - mishin
    mjaltė - mjalti - mjaltin
    ujė - uji - ujin
    vaj - vaji - vajin

    Trajtat asnjėanėse tė kėtyre emrave mund tė pėrdoren nė vepra letrare pėr tė individualizuar ndonjė personazh me anė tė gjuhės ose pėr tė karakterizuar gjuhėn e njė epoke tė kaluar. Ato mund tė pėrdoren gjithashtu edhe nė shprehje frazeologjike , p.sh, : m'u ngjeth mishtė , ose kur kanė marrė njė kuptim tė veēantė , p.sh. : ujėt ( nė kuptimin " ujėt e hollė Ć¢ā‚¬ÅŸ ) , dhjamėt ( nė mjeksi , p.sh. : operoi dhjamėt ).
    Emri krye, kur pėrdoret me kuptimin "kokė", nė rasėn emėrore ose kallzore, ėshtė kurdoherė asnjėanės dhe formon trajtėn e shquar me mbaresėn -t , p.sh. : mė dhemb kryet, ndėrsa, kur pėrdoret me kuptimin " kryetar , i parė Ć¢ā‚¬ÅŸ ose " kapitull Ć¢ā‚¬ÅŸ ( libri ) ėshtė kurdoherė mashkullor dhe e formon trajtėn e shquar me mbaresėn -u , p.sh. : kreu i vendit , kreu i tretė etj.


    3- Njė numėr emrash, tė cilėt janė pėrdorur mė parė edhe si mashkullorė, edhe si femėrorė ose pėrdoren ende kėshtu nėpėr tė folme tė ndryshme, kanė kaluar sot pėrfundimisht nė gjininė mashkullore, p.sh.:
    borxh-i , djep-i , kryq-i , ligj-i , lot-i , nder-i ( pėr kėtė arsye duhet thėnė faleminderit , falemnderit dhe jo faleminderės , falemnderės) , pyll-i , qiell-i , shėndet-i , turp-i etj . ; Po kėshtu edhe : problem-i , program-i , organizm-i , reumatizm-i , sarkazm-i , etj .
    Trajtat femėrore tė tyre, si borxha, djepja, ligja, lodja, ndera,problema,reumatizma, sarkazma etj, kanė dalė jashtė normės sė sotme letrare dhe nuk duhen pėrdorur. Emri furrė ėshtė i gjinisė femėrore: furra ( dje jo furri ).
    shaban cakolli
    shaban cakolli
    Pena e Artė
    Pena e Artė


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Cancer
    Numri i Postimeve : 824
    Mosha : 65
    Pikėt : 1705
    Vlersuar : 6
    Data e Regjistrimit : 26/08/2007

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga shaban cakolli Thu 30 Aug 2007, 07:01

    ketu keni bere mjaft nje pune te qmuar,dhe sikur meszhuesit te i perbahen kesaj pasqyre,nuk do te gabonin ne drejteshkrim.
    Administratori
    Administratori
    i Forumit "Guri Bardhė"
    i Forumit


    Gjinia : Male
    Shenja e Horoskopit : Scorpio
    Numri i Postimeve : 6039
    Mosha : 40
    Vendlidja : Guri Bardhė
    Vendndodhja : Larg Vendlindjes...
    Profesioni : Emigrant...
    Pikėt : 12882
    Vlersuar : 174
    Data e Regjistrimit : 27/07/2007
    Hobi : Leximi dhe thurja e vargjeve...
    Humor : Punė, punė, natė e ditė qė tė shohim pakėz dritė. Eh Naim tė ishe vetė, e ta provoje turnin e tretė.

    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Administratori Thu 30 Aug 2007, 13:35

    shaban cakolli shkruajti:ketu keni bere mjaft nje pune te qmuar,dhe sikur meszhuesit te i perbahen kesaj pasqyre,nuk do te gabonin ne drejteshkrim.

    Faleminderit Shaban.
    Ėshtė e vėrtetė ajo qė the ti, por ėshtė pak si e vėshtirė qė
    t'iu pėrbahesh gjithė kėtyre rregullave.
    Gjithsesi po tė mundohemi pak mė shumė, edhe mund tė zbatohen
    tė gjitha kėto rregulla...


    Gjitha tė mirat...

    Sponsored content


    Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe Empty Re: Rregullat sintaksore dhe morfologjike tė gjuhės shqipe

    Mesazh nga Sponsored content


      Ora ėshtė Thu 28 Mar 2024, 23:44